Viêm xoang mũi: Những thông tin quan trọng mà mọi người cần phải biết

Viêm xoang mũi là bệnh rất phổ biến ở nước ta, gây ra nhiều sự khó chịu và làm ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt cũng như chất lượng sống của người bệnh. Tuy nhiên, những thông tin về bệnh hiện nay vẫn còn rất mơ hồ. Sau đây, chúng tôi sẽ đưa ra những điều cơ bản, chính xác nhất về viêm xoang mũi mà ai cũng nên biết.

Bệnh viêm xoang mũi là gì? Có lây không?

Trên cơ thể người, xoang mũi là các hốc tự do nằm tại vùng đầu, mặt, trán. Ở mỗi xoang sẽ có các tổ chức niêm mạc lót trong giúp sự thông khí được thông suốt và bảo vệ bề mặt của các xoang đó. Bệnh viêm xoang mũi là bệnh lý tổn thương các lớp niêm mạc tại các xoang do nhiều nguyên nhân tác động nên.

Dựa vào giải phẫu mỗi người có nhiều xoang khác nhau như: xoang sàng, xoang trán, xoang bướm,… Còn nếu xét về thời gian tiến triển và triệu chứng thì có thể chia viêm xoang mũi thành 2 loại đó là: Viêm xoang mũi cấp tính và viêm xoang mũi mạn tính. 

• Viêm xoang cấp tính là tình trạng viêm tiến triển trong thời gian ngắn (thường là 2 – 3 tuần) sau đó sẽ hết triệu chứng. Bệnh nhân có triệu chứng rầm rộ, viêm một hay nhiều xoang khác nhau và xảy ra ở cả 2 bên.
• Viêm xoang mạn tính là tình trạng bệnh diễn biến lâu hơn, thường dẫn đến những tổn thương không hồi phục, tái đi tái lại và gây rất nhiều khó khăn trong việc điều trị.

“Bệnh viêm xoang có lây không?” Theo các chuyên gia thì viêm xoang mũi là bệnh không lây lan và cũng không di truyền. Điều này sẽ giúp những người bị bệnh và gia đình của họ yên tâm hơn trong việc sinh hoạt hàng ngày.

Triệu chứng bệnh viêm xoang mũi cần biết

Viêm xoang mũi có nhiều thể cũng như tiến triển nhiều giai đoạn khác nhau. Tùy vào mức độ bệnh và cơ địa của mỗi người, bệnh có các biểu hiện khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, người bị bệnh thường xuất hiện các triệu chứng điển hình sau:

• Đau: Đau là triệu chứng thường gặp nhất ở tất cả các bệnh nhân bị viêm xoang mũi. Tùy thuộc vào các xoang bị bệnh mà vị trí đau sẽ khác nhau. Người bị viêm xoang trán thì sẽ đau vùng trán, viêm xoang sàng sẽ đau sau hốc mắt hay đau vùng hàm trên nếu người bệnh viêm xoang hàm trên,… Đau sẽ không chỉ tại vị trí ở các xoang mà còn lan lên vùng đỉnh đầu hay vùng chẩm sau.
• Ngạt mũi, chảy nước mũi: Khi vùng niêm mạc lót xoang bị thương tổn sẽ gây ra những sự bít tắc ở đường thở và gây ra tình trạng ngạt mũi. Hiện tượng chảy nước mũi biểu hiện sự tăng tiết dịch khi có tác nhân xâm nhập. Nếu nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn thì dịch mũi có thể có màu vàng, xanh. Nếu do virus hay dị ứng thì dịch mũi có màu trắng, đục.
• Hắt hơi: Đây là một hiện tượng phản ứng của cơ thể khi có những tác nhân xâm nhập vào mũi và có thể giúp đẩy tác nhân xâm nhập ra bên ngoài.
• Sốt: Ở các trường hợp viêm xoang mũi do vi khuẩn xâm nhập sẽ gây ra sốt. 
• Có dịch đọng: Khi soi mũi, sẽ xuất hiện dịch đọng lại ở các hốc xoang, cuốn mũi hay vách ngăn,…
• Rối loạn tiêu hóa: Trường hợp này ít gặp hơn và thường xảy ra ở trẻ em bị viêm xoang mũi. Những em bé không ý thức được việc đẩy dịch mũi ra ngoài mà sẽ nuốt vào trong. Dịch kèm vi khuẩn sẽ đi xuống cơ quan tiêu hóa và gây ra nhiều ổ viêm thứ phát tại đây.

Nguyên nhân gây ra viêm xoang mũi không thể bỏ qua

Có khá nhiều nguyên nhân gây ra bệnh, mọi người cần chú ý một số tác nhân điển hình như sau:  

• Các loại vi khuẩn, virus hay các dị vật khác tác động trực tiếp vào xoang mũi gây ra bệnh.
• Bệnh xảy ra do các dị dạng thực thể bẩm sinh tại các vách ngăn hay hốc xoang.
• Viêm xoang mũi do các chấn thương đụng dập từ bên ngoài ảnh hưởng trực tiếp đến các xoang.
• Ở những người bị viêm răng lợi do vi khuẩn, nếu để lâu không điều trị hoặc điều trị không hiệu quả có thể gây nhiễm khuẩn thứ phát và gây viêm xoang mũi.
• Những người bị viêm tai giữa, viêm họng hay viêm A cũng có thể bị bệnh lây qua các dịch viêm. Bệnh nhân phải chú ý vì bệnh lý tai, mũi, họng thường xuyên đi kèm với nhau.
• Ở những người thường xuyên bị viêm mũi dị ứng hay có nền cơ địa dị ứng với phấn hoa, lông động vật cũng có khả năng mắc viêm xoang mũi.

Trên đây là những nguyên nhân thường gặp của viêm xoang mũi. Đây đều là những tác nhân rất dễ gặp phải trong cuộc sống hàng ngày, mọi người cần sự đề phòng cẩn thận.

Cách điều trị bệnh viêm xoang mũi

Viêm xoang mũi có nhiều cách điều trị khác nhau từ Đông, Tây y hay cả những mẹo trong dân gian lưu truyền lại đến ngày nay. Trong giai đoạn mới khởi phát bệnh, nếu sử dụng thuốc đúng cách thì bệnh sẽ hồi phục hoàn toàn. Còn nếu không thì bệnh sẽ diễn biến dai dẳng và rất khó để khỏi. Sau đây chúng ta cùng đến với một số phương pháp trị bệnh viêm mũi xoang nhanh và hiệu quả.

Chữa viêm xoang mũi bằng Tây y

Điều trị bảo tồn bằng nội khoa là phương án dùng cho các bệnh nhân mãn tính, không có tổn thương thực thể hay những dị dạng bẩm sinh. Phương pháp chữa bệnh viêm xoang mũi bằng tây y chủ yếu áp dụng dùng thuốc hoặc phẫu thuật ngoại khoa. 

Thuốc Tây chữa viêm xoang mũi

Tùy vào các triệu chứng của bệnh sẽ có các thuốc khác nhau. Điều trị cụ thể như sau:

• Các dòng thuốc trị xoang thường được sử dụng nhiều hiện nay bao gồm: Aladka (xịt 1 – 3 lần/ngày, mỗi lần xịt 1 nhát), Coldi-B (dùng 2 lần/ngày, mỗi lần xịt 1 – 2 nhát), Hadocort (dạng nhỏ, ngày 3 – 5 lần, mỗi lần từ 1 – 2 giọt).
• Thuốc giảm đau: Paracetamol 500mg x 04 viên/ngày. Uống ngày chia làm 2 lần (có thể vào buổi sáng hoặc tối), mỗi lần phải cách nhau tối thiểu 4 tiếng hoặc dùng uống khi bị đau cấp.

• Thuốc chữa viêm xoang bằng kháng sinh (dùng trong trường hợp có vi khuẩn): Cefuroxim 500mg x 04 viên/2 lần/ngày. Uống sau bữa ăn để đạt hiệu quả tốt và tránh hiện tượng mệt mỏi khi dùng kháng sinh.
• Thuốc chẹn Histamin 1: Clopheramin 4mg x 02 viên/2 lần/ngày. Do thuốc sẽ gây buồn ngủ nên ưu tiên dùng trước khi ngủ.
• Trong trường hợp bệnh nhân khó thở do ngạt mũi thì dùng các thuốc khí dung.

Điều trị bằng phẫu thuật

Phương pháp này áp dụng trong các trường hợp viêm xoang nặng, có nhiễm khuẩn sang các cơ quan khác hay những dị dạng vách ngăn, hốc xoang bẩm sinh. Ngoài ra các trường hợp chấn thương, polyp, các khối u… cũng có chỉ định phẫu thuật. Hiện nay, những phương pháp nội soi hay mổ mở còn tùy thuộc vào những thương tổn cụ thể tại xoang mũi. Các phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng tại các cơ sở y tế như sau:

• FESS: Phẫu thuật nội soi các chức năng xoang, đảm bảo giữ được tối đa vùng niêm mạc không tổn thương, an toàn, nhanh chóng (thời gian phẫu thuật là 1 tiếng) và có thể ra viện sớm. FESS áp dụng trong các trường hợp viêm xoang mạn, polyp mũi hoặc kết hợp cả 2 tác nhân trên. Tuy nhiên theo nghiên cứu, có khoảng 50% bệnh nhân sau mổ polyp tái phát bệnh. 
• Mổ Caldwell: Đây là phương pháp cổ điển được áp dụng từ thế kỷ trước, thường được sử dụng trong các trường hợp viêm xoang hàm mạn. Ngoài ra cũng ưu tiên trong viêm quanh răng hay các u lành, ác tính tại hàm. Phương pháp này vẫn còn rất thông dụng trong các cơ sở y tế do tính hiệu quả của nó mang lại. Tuy nhiên, sử dụng phương pháp này thường hay có các biến chứng mất máu cấp.
• Mổ dị hình vách ngăn: Phương pháp này áp dụng trong trường hợp lệch vách ngăn hay những tổn thương bẩm sinh tại chỗ. Ưu điểm của phương pháp này là thời gian mổ nhanh, đạt hiệu quả điều trị cao tuy nhiên vẫn có những trường hợp xuất huyết nặng sau mổ.

Sử dụng Tây y là phương pháp giải quyết nhanh chóng nhất để điều trị bệnh. Tuy nhiên, những phương pháp này luôn để lại những rủi ro, biến chứng mà mọi người không thể ngờ tới. Chính vì thế, bệnh nhân nên cân nhắc kĩ khi muốn dùng Tây y điều trị bệnh

Mẹo dân gian chữa viêm xoang mũi tại nhà

Những tinh hoa y học người xưa để lại là vô cùng lớn. Đối với bệnh viêm xoang mũi cũng có rất nhiều kinh nghiệm điều trị mà ai cũng có thể áp dụng.

• Chữa viêm xoang mũi bằng hạt gấc

Ít ai biết gấc là 1 vị thuốc quý chữa viêm xoang vì thành phần hoạt chất bên trong có tác dụng tiêu viêm, giảm phù nề rất tốt. Ngoài ra, hoạt chất Invedax trong gấc còn giúp tiêu dịch nhầy, làm thông thoáng mũi. 

Chỉ cần dùng khoảng 25 – 30 hạt gấc, rửa sạch đem sao vàng hạ thổ và loại hết phần cháy sém vỏ. Sau đó ngâm với 300ml rượu trắng, để trong 3 ngày là dùng được. Ngày dùng rượu gấc 2 – 3 lần, mỗi lần lấy chừng 20ml rượu xoa bóp nhẹ nhàng 2 bên cánh mũi, dọc sống mũi hoặc có thể nhỏ rượu gấc trực tiếp vào mũi.

• Dùng tỏi chữa bệnh viêm xoang

Tỏi không chỉ là một thực phẩm gia vị mà còn có tác dụng điều trị rất nhiều bệnh. Allicin trong tỏi có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn tốt, dùng điều trị viêm xoang mũi rất hiệu quả. 

Chỉ cần cắt nhỏ củ tỏi ra, đem ngâm với mật ong từ 1 – 2 ngày, sau đó lấy dung dịch thu được để vệ sinh xoang mũi. Có 1 cách đơn giản hơn từ tỏi để chữa bệnh viêm xoang mũi đó là dùng nước ép tỏi nhỏ từ 2 – 4 lần/ngày.

• Lá chanh điều trị bệnh viêm xoang mũi

Từ lá chanh có thể sử dụng rất nhiều cách như: Xông,  lấy nước rửa mũi hay súc miệng. Tinh dầu trong lá chanh có tác dụng diệt khuẩn, làm giãn nở các hốc xoang rất hiệu quả. Đây là một cách đơn giản mà mọi người đều có thể áp dụng tại gia đình của mình.

Những kinh nghiệm vô cùng phong phú mà người xưa để lại đã giúp cho nhiều người thoát khỏi bệnh viêm xoang mũi. Đây đều là những điều đáng trân trọng và cần được lưu giữ lại cho thế hệ sau này

Thuốc Đông y chữa viêm xoang mũi

Bên cạnh sự phát triển của các phương pháp chữa bệnh viêm mũi xoang hiện đại, không ít người tìm đến đông y bởi đây là cách chữa bệnh an toàn, hiệu quả sâu. Các bài thuốc cổ phương luôn có giá trị rất cao trong điều trị bệnh và được mọi người tin dùng. Sau đây chúng ta cùng xem qua 1 số bài thuốc Y học cổ truyền hiệu quả điều trị bệnh nhé:

Bài thuốc 1

Đây là bài thuốc dựa trên phương pháp chữa bệnh đối pháp lập phương của Đông y bao gồm các vị thuốc có tính: Thông mũi, thanh phế, trừ đàm, tiết nhiệt. Bài thuốc dùng cho bệnh nhân có triệu chứng như: Ngạt mũi, sổ mũi, đau đầu, sắc mặt vàng, rêu lưỡi đỏ, mạch sác,…

• Thành phần: Kim ngân hoa 10g, tân di 5g, hạ khô thảo 12g, thạch cao 4g, chi tử 8g, hoàng cầm 8g, mạch môn 8g. 
• Cách dùng: Sử dụng ngày 1 thang, đem sắc 3 bát nước lấy 1 bát, chia là 2 – 3 lần/ngày.

Bài thuốc 2: 

Các vị thuốc trong bài có tác dụng dưỡng âm, thanh nhiệt dùng trong các trường hợp: Viêm xoang lan lên đầu hoặc chẩm, ngạt mũi, khó thở, sắc mặt đỏ, rêu lưỡi mỏng, chất lưỡi đỏ, mạch sác,…

• Thành phần: Hà thủ ô 8g, hoàng cầm 8g, ké đầu ngựa 10g, huyền sâm 5g, đan bì 5g, tân di 5g, ngân hoa 10g.
• Cách dùng: Sử dụng ngày 1 thang, đổ 3 bát nước đun lấy 1 bát thuốc, chia làm 3 lần uống trong ngày.

Bài thuốc 3: 

Bao gồm các vị thuốc có tác dụng: Khu phong, tán hàn, bổ khí, giải biểu, trị đau nhức xương khớp. Dùng bài thuốc này rất hiệu quả cho trường hợp người mắc viêm xoang do thời tiết, dị ứng, chảy nước mũi trắng, sắc mặt trắng nhợt, rêu lưỡi trắng, chất lưỡi nhợt, mạch trầm.

• Ma hoàng 10g, bạch thược 5g, bạch truật 8g, đảng sâm 8g, cam thảo 6g, quế chi 8g, ké đầu ngựa 8g, sinh khương 5g, phòng phong 6g.
• Cách dùng: Dùng sắc uống ngày 2 – 3 lần, đun 3 bát nước lấy 1 bát thuốc.

Những biện pháp phòng tránh bệnh viêm xoang mũi

Do đặc điểm diễn biến của bệnh phức tạp và khó điều trị, chính vì thế chúng ta cần phải có những lưu ý phòng bệnh như sau:

• Mùa đông là điều kiện rất lý tưởng cho các bệnh về đường hô hấp phát triển. Chính vì thế, cần phải mặc quần áo đủ ấm, tránh không khí lạnh xâm nhập vào cơ thể.
• Vào mùa nóng, không nên nằm quá lâu dưới điều hòa, không được sử dụng nhiều đá, kem lạnh vì có thể làm viêm đường hô hấp
• Khi có những bệnh lý viêm nhiễm vùng đầu mặt như: Sâu răng, viêm tai, viêm Amidan,… cần phải điều trị nhanh chóng và triệt để.
• Đối với những người làm việc trong môi trường độc hại, cần có nhiều biện pháp bảo hộ lao động cẩn thận, phòng tránh bệnh.
• Đảm bảo môi trường sống xung quanh, trong nhà luôn thoáng mát, tránh bụi bẩn.
• Những người có cơ địa dị ứng tránh tiếp xúc với phấn hoa, lông động vật, tránh ăn nhộng tằm, cá đuối,… 
•  Không hút thuốc lá, rượu bia và những chất kích thích khác vì những đồ này sẽ gây tổn hại đến sức khỏe và hệ miễn dịch, là điều kiện cho tác nhân gây hại đến xoang mũi.

Mặc dù không phải là bệnh nguy hiểm nhưng viêm xoang mũi luôn gây rất nhiều khó chịu cho những người không may mắc bệnh. Qua bài viết này, hy vọng mọi người có thêm kiến thức và những cách phòng tránh viêm xoang mũi hiệu quả . Chúc mọi người khỏe mạnh và hãy luôn theo dõi những bài viết từ chúng tôi để có thêm những thông tin bổ ích nhất!