Chia Sẻ Bạn Cách Massage Lưng Cho Người Thoát Vị Đĩa Đệm

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Thoát vị đĩa đệm Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Massage lưng cho người thoát vị đĩa đệm và cách chữa tại nhà đơn giản mà hiệu quả được các chuyên gia xương khớp khuyến khích áp dụng. Cách này vừa có tác dụng giảm đau, giãn cơ vừa giúp chữa lành chức năng đĩa đệm, thu hẹp khối thoát vị và phục hồi chức năng vận động linh hoạt của cơ khớp cột sống. Tham khảo bài viết dưới đây để nắm rõ cách massage lưng chuẩn kỹ thuật phù hợp với người bệnh thoát vị đĩa đệm.

Massage lưng cho người bị thoát vị đĩa đệm đem lại lợi ích gì?

Thoát vị đĩa đệm là bệnh về xương khớp, đặc trưng của bệnh là những cơn đau nhức cột sống có lúc dữ dội, lúc âm ỉ hoặc quằn quại từng cơn. Những triệu chứng này làm giảm chức năng vận động và ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt hàng ngày, sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của bệnh nhân. Để cải thiện tình trạng này có rất nhiều cách, trong đó các cách không dùng thuốc như xoa bóp massage luôn được ưu tiên chọn lựa nhằm đảm bảo an toàn, hạn chế tác dụng phụ gây hại cho sức khỏe.

1. Lợi ích của việc massage lưng cho người thoát vị đĩa đệm

Massage lưng là kỹ thuật xoa bóp nhẹ nhàng kết hợp tác động đến các huyệt vị trên lưng nhằm làm giảm mức độ các triệu chứng và hỗ trợ chữa khỏi bệnh hiệu quả hơn. Phương pháp này đem lại một số lợi ích sau:

Giảm đau nhanh chóng: Khi được massage, nhóm cơ, dây chằng, các mạch máu vá dây thần kinh được giãn ra, giảm thiểu áp lực và sự kích thích, nhờ đó giúp đẩy lùi cơn đau lưng nhanh chóng.
Thúc đẩy tuần hoàn máu: Kỹ thuật day, xoa, ấn, bóp tác động tích cực đến toàn bộ vùng lưng, nhất là vị trí đĩa đệm bị thoát vị, tạo ra nguồn nhiệt phù hợp thúc đẩy tuần hoàn máu. Nhờ đó mà quá trình mang máu, dưỡng chất nuôi dưỡng các cơ xương khớp, đĩa đệm cột sống tốt hơn. Thúc đẩy sự phục hồi chức năng cột sống đĩa đệm bị tổn thương thoát vị.
Tăng cường sự dẻo dai của cột sống, sức mạnh cơ bắp: Massage thường xuyên kích thích các mô sụn khớp sản sinh nhiều chất dịch nhờn, ngăn ngừa khô khớp, giảm ma sát khi vận động và tăng cường sự dẻo dai của cột sống, lấy lại sự linh hoạt của cơ bắp.
Xua tan mệt mỏi: Bị thoát vị đĩa đệm khiến tinh thần người bệnh mệt mỏi, kiệt quệ do đau nhức triền miên, giảm vận động. Đừng lo vì massage lưng không chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị, đẩy lùi triệu chứng bệnh, mà nó còn giúp thư giãn thần kinh, thả lỏng cơ thể, xua tan căng thẳng, mệt mỏi, an thần, dưỡng tâm.
Giảm nguy cơ phẫu thuật: Thực hiện massage tích cực ngay từ những giai đoạn đầu tiên của bệnh, khi tổn thương và triệu chứng bệnh chỉ vừa khởi phát giúp làm chậm tiến triển của bệnh, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nhờ đó, giảm thiểu tối đa nguy cơ phải can thiệp phẫu thuật với nhiều rủi ro tiềm ẩn.

2. Massage lưng phù hợp cho giai đoạn thoát vị đĩa đệm nào?

Theo nghiên cứu khoa học, thoát vị đĩa đệm tiến triển qua 4 giai đoạn. Tùy theo từng giai đoạn cụ thể mà cách massage lưng đem lại kết quả điều trị khác nhau. Và cũng riêng trong từng giai đoạn để có những điều chỉnh về mặt kỹ thuật massage cho phù hợp. Cụ thể như sau:

Giai đoạn 1 & 2: Được gọi là giai đoạn phình lồi đĩa đệm. Đây là giai đoạn bắt đầu khởi phát tổn thương đĩa đệm cột sống nhưng ở mức độ nhẹ. Các triệu chứng bệnh trong giai đoạn này còn khá mờ nhạt, không rõ ràng, chỉ bộc phát khi người bệnh vận động mạnh, nghỉ ngơi sẽ thuyên giảm. Đây cũng là 2 giai đoạn phù hợp nhất để thực hiện massage. Chỉ cần áp dụng đúng cách, thường xuyên sẽ giúp giảm đau hiệu quả mà không cần phải sử dụng đến thuốc.
Giai đoạn 3: Đây là giai đoạn thoát vị đĩa đệm thực sự khi lớp màng bao xơ có xu hướng lệch khỏi vị trí, bắt đầu có dấu hiệu bị nứt rách. Cơn đau nhức bắt đầu xuất hiện với tần suất nhiều và dữ dội hơn so với ban đầu. Theo chuyên gia, bạn vẫn có thể thực hiện massage lưng được trong giai đoạn này, nhưng cần chú về chú ý về kỹ thuật và lực đạo tay để tránh khiến đĩa đệm bị tổn thương nặng hơn.
Giai đoạn 4: Đây là giai đoạn thoát vị đĩa đệm có mảnh rời, xảy ra khi khối nhân nhầy thoát hẳn ra khỏi lớp màng bao xơ, tích tụ xung quanh cột sống và chèn ép lên các dây thần kinh. Những người mắc bệnh trong giai đoạn này thường phản ánh rằng họ phải chịu những cơn đau rất dữ dội và kéo dài, bắt buộc phải dùng thuốc giảm đau liều cao mới thuyên giảm. Do đó, việc massage lưng trong giai đoạn 4 này thường không có hiệu quả. Tốt nhất nên tuân thủ phác đồ điều trị y tế theo chỉ định của bác sĩ trong giai đoạn này để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Hướng dẫn cụ thể cách xoa bóp cho người thoát vị đĩa đệm

Massage lưng cho người thoát vị đĩa đệm nhìn có vẻ đơn giản nhưng thực chất lại khá phức tạp. Người thực hiện cần phải am hiểu sâu về kỹ thuật xoa bóp, các huyệt vị trên và điều chỉnh lực đạo tay phù hợp để đạt hiệu quả cao cũng như phòng ngừa rủi ro. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản về massage lưng chữa thoát vị đĩa đệm dành cho người mới bắt đầu.

1. Hướng dẫn cách xoa bóp kết hợp bấm huyệt

Để đạt được hiệu quả cao từ phương pháp massage, cách tốt nhất là kết hợp với bấm huyệt. Theo YHCT, có 3 huyệt vị cần tác động để chữa thoát vị đĩa đệm lưng gồm:

Huyệt Cách du: Nằm trên cột sống lưng, giữa hai đốt sống lưng D7 – D8, cách bờ dưới gai đốt sống lưng số 6 khoảng 1.5 tấc. Tác động huyệt này có tác dụng giảm đau lưng, nhức mỏi, giảm đau thần kinh tọa nhờ khả năng giải phóng áp lực chèn ép lên các dây thần kinh.
Huyệt Thận du: Nằm giữa 2 đốt sống thắt lưng L2 – L3, cách bờ dưới đốt sống lưng số 2 khoảng 1.5 tấc. Tác động lên huyệt này có tác dụng giảm đau thắt lưng hiệu quả, tăng cường sức mạnh gân cốt, xương khớp…
Huyệt Đại trường du: Nằm giữa 2 đốt sống thắt lưng L4 – L5, nằm cách bờ dưới gai đốt sống lưng số 4 khoảng 1.5 tấc. Tác động lên huyệt này có tác dụng giảm cơn đau thần kinh ở thắt lưng, giảm mức độ co cứng, tê bì cơ lưng, tăng khả năng vận động linh hoạt.

Sau bước xác định vị trí các huyệt vị, bạn cần nắm rõ các kỹ thuật massage, bấm huyệt chữa thoát vị đĩa đệm. Theo các chuyên gia, có 4 kỹ thuật cơ bản khi thực hiện phương pháp này gồm:

Xoa: Dùng phần đầu của các ngón tay xoa lên vùng lưng bị đau nhức, xoa theo chiều kim đồng hồ. Mỗi huyệt vị xoa khoảng 5 phút nhằm làm giãn cơ, giảm căng cơ.
Bóp: Đặt 2 đầu ngón tay cái lên thắt lưng, các ngón tay còn lại bóp nhẹ nhàng 2 bên thắt lưng. Bóp nhẹ nhàng vừa phải, liên tục trong vòng 5 phút mỗi huyệt để 9ạt đạt hiệu quả giảm đau.
Day: Dùng phần thịt trong lòng bàn tay và ấn xuống vùng lưng đau nhức, thực hiện chậm rãi và nhẹ nhàng khoảng 5 phút.
Lăn: Dùng các đầu ngón tay lăn dọc theo 2 bên cột sống thắt lưng với một lực đạo vừa phải, liên tục. Lặp đi lặp lại trong vòng 5 phút để giảm đau hiệu quả.

Tham khảo thêm: Bấm huyệt chữa thoát vị đĩa đệm: Giải pháp hiệu quả nên thử

2. Bài massage thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Massage lưng cho người bị thoát vị đĩa đệm cần tuân thủ theo quy trình các bước sau để đạt hiệu quả tối ưu.

Cách thực hiện

Bước 1: Massage thư giãn cơ lưng, cơ mông
- Dùng mu bàn tay ấn nhẹ xuống lưng, di chuyển theo hình dọc theo cột sống lưng lan xuống hông và mông.
- Dùng khớp ngón tay ấn lên các vị trí đau nhức trên lưng khoảng 5 phút.
- Dùng cả hai lòng bàn tay xoa bóp nhẹ nhàng ở hai bên cột sống nhẹ nhàng khoảng 3 lần là hoàn thành.
Bước 3: Massage vùng lưng bị thoát vị
- Kết hợp vừa ấn vừa day 3 huyệt đạo Thận du, Cách du và Đại trường du nhẹ nhàng, theo chiều kim đồng hồ.
- Dùng lực ngón cái bấm xuống các huyệt với lực đạo tăng dần, sao cho người bệnh cảm nhận được cơn đau nhức. Thực hiện trong vòng 1 phút rồi ngưng lại thư giãn, sau đó tiếp tục thực hiện động tác tương tự.
- Xác định chính xác vị trí đĩa đệm cột sống bị thoát vị. Dùng ngón cái vừa ấn vừa nắn nhẹ ngược chiều khối thoát vị. Bước này nhằm mục đích đẩy khối thoát vị dần về vị trí ban đầu.
- Thực hiện động tác này liên tục trong vòng 3 – 5 phút, đảm bảo lực đạo vừa phải, phù hợp với tình trạng đau nhức ở từng người.

3. Bài massage thoát vị đĩa đệm cổ

Những cơn đau thoát vị vùng cột sống cổ cũng rất khó chịu và gây ảnh hưởng đến toàn bộ vùng cổ vai gáy, hai tay và yếu sức, giảm khả năng vận động. Một vài kỹ thuật massage cơ bản bạn có thể thực hiện như:

Động tác số 1: Dùng lực ngón tay và bàn tay massage vùng cổ và vai nhẹ nhàng khoảng 5 phút.
Động tác số 2: Xác định vị trí huyệt Kiên tỉnh (nằm tại điểm cao nhất trên vai), ấn nhẹ vào huyệt này khoảng 5 phút.
Động tác số 3: Đan hai lòng bàn tay vào nhau, quàng ra sau gáy rồi kéo tay qua lại khoảng 10 lần để làm nóng và thư giãn cơn đau nhức thoát vị đĩa đệm.

4. Một số cách massage hiệu quả khác

Ngoài những cách vừa kể trên, bạn cũng có thể áp dụng một số cách massage lưng chữa thoát vị đĩa đệm khác đơn giản hơn sau đây:

Massage lưng bằng bóng tennis

Phương pháp này được chỉ định áp dụng cho những trường hợp thoát vị đĩa đệm do hoạt động sai tư thế, cột sống và cơ bắp bị căng quá mức gây ra đau nhức.

Cách thực hiện

Bạn nằm ngửa trên thảm tập, thả lỏng và thư giãn cơ thể;
Co kéo 2 đầu gối lại và nâng cao lên khỏi mặt đất;
Đồng thời dùng lực nâng hông lên rồi đặt 2 quả bóng tennis chuẩn bị sẵn xuống dưới lưng;
Cố định cơ thể khoảng 60 giây hoặc có thể di chuyển thân người lăn theo trái bóng để tác động lên các nhóm cơ lưng nhiều hơn;
Tuy nhiên, khi thực hiện cách này bạn cần lưu ý không được để cho quả bóng tennis lăn vào chính giữa cột sống tránh tăng nặng tổn thương;

Massage lưng bằng khăn nóng

Ngoài dùng bóng tennis, dùng khăn nóng kết hợp với massage là sự kết hợp tuyệt vời giúp giảm đau nhanh chóng cho người bị thoát vị đĩa đệm.

Cách thực hiện

Bạn nằm úp sấp trên giường, thực hiện massage như bình thường.
Sau đó dùng một chiếc khăn ấm nóng áp lên vùng lưng đau nhức.
Hoặc nếu không có người giúp đỡ, hãy dùng khăn nóng xoắn lại như hình bím tóc, quàng ra sau cổ và kéo qua lại, lên xuống giữa cột sống cổ và lưng
Thực hiện lặp lại nhiều lần cho đến khi triệu chứng đau nhức thuyên giảm.

Dùng thiết bị massage chuyên dụng

Ngoài kỹ thuật massage bằng tay thông thường, bệnh nhân cũng có thể sử dụng kết hợp với các thiết bị máy massage, ghế massage chuyên dụng. Đây là giải pháp tối ưu dành cho những ai không biết kỹ thuật massage và không có nhiều thời gian để đến các trung tâm trị liệu chuyên nghiệp.

# Ghế massage

Ghế massage rất được ưa chuộng, dùng được cho cả những người bị bệnh hoặc không bệnh thoát vị đĩa đệm. Ghế được nghiên cứu và ứng dụng nhiều tính năng nổi trội như xoa bóp, ấn huyệt, kéo giãn cột sống, làm nóng cơ thể… nhờ khả năng tác động lên nhiều vị trí cùng lúc. Nhờ đó giúp tăng cường lưu thông khí huyết, mang dưỡng chất đến cột sống nhiều hơn, đẩy lùi cơn đau nhanh chóng và kích thích cơ chế chữa lành phục hồi tổn thương đĩa đệm.

Sau khi dùng ghế massage 15 – 20 phút, cơn đau sẽ thuyên giảm dần, mang đến cảm giác thoải mái, dễ chịu, an thần và giúp người bệnh dễ dàng chìm sâu vào giấc ngủ, ngủ ngon hơn.

# Máy masasge

Đây là một trong những thiết bị không thể thiếu trong quá trình điều trị thoát vị đĩa đệm. Tương tự như ghế massage, máy massage tác động tích cực lên đĩa đệm cột sống thông qua xung điện và cơ chế rung. Đem lại kết quả thư giãn cột sống, giãn cơ bắp và tăng tuần hoàn máu, hỗ trợ đẩy lùi các triệu chứng thoát vị đĩa đệm. Sau khi sử dụng máy, người bệnh sẽ có cảm giác vô cùng dễ chịu, thoải mái và cử động linh hoạt hơn.

Tham khảo thêm: Giới thiệu 8 máy massage cho người thoát vị đĩa đệm tốt nhất

Những lưu ý cần biết khi thực hiện xoa bóp lưng cho người thoát vị đĩa đệm

Massage chữa thoát vị đĩa đệm là giải pháp hiệu quả, không xâm lấn và cũng không dùng thuốc nên rất an toàn cho người bệnh. Chỉ cần thực hiện đúng cách sẽ giúp đẩy lùi phần nào triệu chứng và mức độ, tiến triển của bệnh. Ngoài ra, để đạt hiệu quả tối ưu, hãy lưu ý một số vấn đề sau đây:

Trước khi áp dụng kỹ thuật massage, người bệnh nên thăm khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ tư vấn kỹ lưỡng về việc có nên áp dụng cách này hay không. Nên nhớ cách này chỉ phù hợp với những người mắc bệnh nhẹ, trường hợp bệnh nặng sẽ không có hoặc ít hiệu quả, nên áp dụng các cách điều trị khác phù hợp hơn.
Trước khi massage lưng, người bệnh nên tắm hoặc chườm nước ấm lên vùng cột sống lưng bị đau nhức. Bước này giúp các lỗ chân lông giãn nở, tăng tuần hoàn máu và giảm đau nhanh hơn.
Tránh ăn quá no hoặc để bụng đói trước và sau khi massage để giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa.
Chống chỉ định thực hiện massage lưng tùy tiện cho những người bị chấn thương xương khớp như gãy xương, loãng xương…
Với phụ nữ mang thai bị thoát vị đĩa đệm chỉ nên massage nhẹ nhàng, tránh thực hiện bấm huyệt hoặc các động tác massage mạnh bạo để tránh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thai kỳ.
Trong quá trình xoa bóp massage lưng cho người thoát vị đĩa đệm, cả người thực hiện và người bệnh đều phải chú ý cảm nhận và lực đạo tay. Nếu có bất kỳ vấn đề bất thường gì, hãy thông báo ngay cho bác sĩ ngay để được xử lý kịp thời.

Chữa thoát vị đĩa đệm bằng massage là phương pháp hiệu nghiệm và an toàn. Tuy nhiên chỉ nên áp dụng nhằm mục đích hỗ trợ cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa ác biến chứng nguy hiểm. Kết hợp song song với liệu trình massage, người bệnh cần kết hợp với chế độ sinh hoạt khoa học, lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, tăng cường bổ sung các loại thực phẩm tốt cho xương khớp như canxi, vitamin D, omega-3…, tập thể dục, nghỉ ngơi thư giãn để đẩy lùi bệnh nhanh chóng hơn.