Bệnh Viêm Tiền Liệt Tuyến Ở Người Già

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Nam khoa Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Viêm tuyến tiền liệt ở người già ít gặp hơn so với người trẻ và trung niên. Bệnh chủ yếu xảy ra do vi khuẩn xâm nhập và lây lan. Khi bị viêm, bệnh nhân có dấu hiệu tiểu khó, đau rát khi đi tiểu và một vài triệu chứng khó chịu khác.

Tổng quan

Viêm tuyến tiền liệt ở người già là tình trạng tuyến tiền liệt (tuyến nhỏ nằm dưới bàng quang) bị viêm. Hầu hết các trường hợp liên quan đến nhiễm trùng do vi khuẩn. Tuy nhiên bệnh cũng có thể xảy ra do những nguyên nhân khác.

Viêm tuyến tiền liệt ở người già
Viêm tuyến tiền liệt ở người già là tình trạng viêm sưng ở tuyến tiền liệt nằm dưới bàng quang

Tuyến tiền liệt sưng đỏ khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác đau rát khi đi tiểu, đi tiểu nhiều lần, tiểu khó. Những trường hợp nặng có thể bị đau bụng dưới và lưng.

Phân loại

Dựa vào nguyên nhân và đặc tính, bệnh viêm tuyến tiền liệt ở người già được phân thành những loại sau:

  • Viêm tuyến tiền liệt cấp tính do vi khuẩn
  • Viêm tuyến tiền liệt mãn tính do vi khuẩn
  • Viêm tuyến tiền liệt mãn tính hay hội chứng đau vùng chậu mãn tính
  • Viêm tuyến tiền liệt không triệu chứng

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Bệnh viêm tuyến tiền liệt ở người già thường do những chủng vi khuẩn thông thường. Chúng có thể lây lan từ những vị trí khác đến tuyến tiền liệt, bao gồm:

  • Bàng quang
  • Niệu đạo

Ở người già, viêm tuyến tiền liệt phổ biến ở những người đặt ống thông tiểu nhiễm bẩn, viêm hệ tiết niệu không được điều trị khỏi. Ngoài ra sỏi tuyến tiền liệt nhiễm trùng không được đào thải có thể gây viêm tuyến tiền liệt mãn tính.

Viêm tuyến tiền liệt ở người già thường do sự phát triển của vi khuẩn
Viêm tuyến tiền liệt ở người già thường do sự phát triển của vi khuẩn dẫn đến viêm cấp hoặc mãn tính

Bệnh viêm tuyến tiền liệt ở người già cũng có thể xảy ra do những nguyên nhân sau:

  • Rối loạn thần kinh thực vật
  • Rối loạn hệ thống miễn dịch
  • Chấn thương hoặc tổn thương thần kinh do sử dụng ống thông tiểu, phẫu thuật đường tiết niệu, sinh thiết lấy mẫu chẩn đoán mô tuyến tiền liệt...
  • Căng thẳng quá mức
  • Thực hiện những hoạt động làm tăng áp lực lên tuyến tiền liệt, bao gồm ngồi lâu một chỗ, đạp xe đạp hoặc cưỡi ngựa đường dài
  • Đặt ống thông tiểu hoặc một vật dụng khác vào niệu đạo.

Những yếu tố nguy cơ của bệnh:

  • Nam giới
  • Vệ sinh bộ phận sinh dục không sạch sẽ
  • Nhiễm trùng tuyến tiền liệt hoặc nhiễm trùng tiểu trước đó nhưng không được chữa khỏi
  • Ăn nhiều đồ ăn cay nóng hoặc có tính axit
  • Nhiễm trùng bàng quang hoặc sỏi bàng quang
  • Co thắt cơ sàn chậu
  • Căng thẳng thường xuyên
  • Bí tiểu
  • Hệ miễn dịch suy giảm hoặc có bệnh lý tự miễn

Triệu chứng và chẩn đoán

Bệnh viêm tuyến tiền liệt ở người già có những triệu chứng sau:

+ Viêm tuyến tiền liệt do vi khuẩn cấp tính / mãn tính

  • Đau và nóng rát khi đi tiểu
  • Thường xuyên muốn đi tiểu và đi tiểu nhiều lần
  • Khó tiểu, tiểu ngắt quãng hoặc nước tiểu ít
  • Tiểu ra máu hoặc nước tiểu đục
  • Đau cơ, sốt và ớn lạnh
  • Đau vùng chậu, dương vật, tinh hoàn và đáy chậu
  • Đau lưng dưới
  • Đau khi giao hợp
  • Có máu trong tinh dịch

Giai đoạn cấp tính có những triệu chứng đột ngột và nghiêm trọng.

Viêm tuyến tiền liệt gây đau vùng chậu và đáy chậu
Viêm tuyến tiền liệt gây đau vùng chậu và đáy chậu, đi tiểu thường xuyên và tiểu đau

+ Viêm tuyến tiền liệt mãn tính hoặc đau vùng chậu mãn tính

  • Đau bìu, đáy chậu, bụng dưới và dương vật
  • Đau kéo dài hơn 3 tháng
  • Tiểu đau
  • Xuất tinh đau
  • Thường xuyên muốn đi tiểu
  • Dòng nước tiểu yếu

Người lớn tuổi được kiểm tra bệnh sử và các triệu chứng để chẩn đoán viêm tuyến tiền liệt. Ngoài ra một số xét nghiệm sẽ được chỉ định, bao gồm:

  • Xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm máu: Kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng và xác định vi khuẩn gây bệnh.
  • Khám trực tràng kỹ thuật số: Đưa ngón tay được mang gân và bôi trơn vào trực tràng. Sau đó kiểm tra tuyến tiền liệt. Tuyến tiền liệt mềm và sưng to cho thấy viêm.
  • Kiểm tra dịch tiết tuyến tiền liệt: Trong khi khám trực tràng, dịch tiết tuyến tiền liệt có thể được lấy ra để kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Từ đó xác định những tế bào mủ và vi khuẩn.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI có thể được thực hiện để phân biệt viêm tuyến tiền liệt với những bệnh lý ác tính.

Biến chứng và tiên lượng

Nếu không được điều trị tốt, bệnh viêm tuyến tiền liệt ở người già có thể gây ra những biến chứng sau:

  • Áp xe tuyến tiền liệt
  • Nhiễm trùng máu
  • Viêm mào tinh hoàn
  • Viêm thận hoặc viêm bàng quang do vi khuẩn lây lan

Tiên lượng tăng cao nếu viêm tuyến tiền liệt được điều trị tốt. Ngoài ra việc điều trị sớm và đúng cách có thể giúp người bệnh tránh được những biến chứng nguy hiểm.

Điều trị

Những phương pháp được áp dụng trong điều trị viêm tuyến tiền liệt ở người già:

1. Điều trị y tế

Viêm tuyến tiền liệt chủ yếu được dùng thuốc điều trị. Trong đó kháng sinh được sử dụng kết hợp với những thuốc điều trị triệu chứng.

Thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh mang đến hiệu quả cao trong điều trị viêm tuyến tiền liệt ở người già

  • Thuốc kháng sinh: Một loại thuốc kháng sinh cụ thể sẽ được sử dụng để điều trị viêm tuyến tiền liệt do vi khuẩn. Nhóm thuốc này có khả năng tiêu diệt nhanh vi khuẩn gây bệnh. Kháng sinh thường được dùng từ 4 - 6 tuần, dùng đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch cho những trường hợp nặng.
  • Thuốc chẹn alpha: Thuốc này được dùng để điều trị các triệu chứng như tiểu đau, tiểu khó... Thuốc có tác dụng thư giãn các cơ quanh tuyến tiền liệt.
  • Thuốc giảm đau kháng viêm: Một loại thuốc giảm đau kháng viêm như Acetaminophen hoặc NSAID (như Ibuprofen) được chỉ định trong điều trị sốt và đau do viêm tuyến tiền liệt. Ngoài ra những loại thuốc thuộc nhóm NSAID còn có tác dụng giảm viêm.

Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân được xoa bóp tuyến tiền liệt. Phương pháp này giúp tăng giải phóng chất lỏng, mủ và vi khuẩn từ tuyến tiền liệt.

2. Điều trị tại nhà

Trong quá trình điều trị y tế, bệnh nhân được hướng dẫn thêm một số biện pháp giảm đau tại nhà và các lưu ý để sớm khắc phục bệnh.

  • Tắm nước ấm: Ngâm mình và tắm với nước ấm với thư giãn và giảm đau hiệu quả.
  • Dùng đệm sưởi ấm: Đặt một miếng đệm sưởi lên những vị trí đau, thư giãn trong 20 phút. Nhiệt độ cao có thể giúp giảm đau nhanh.
  • Uống nhiều nước: Uống nhiều nước lọc trong quá trình điều trị. Điều này giúp làm loãng và tăng lượng nước tiểu. Từ đó thải độc và tống vi khuẩn tốt hơn.
  • Lưu ý trong chế độ ăn uống: Bổ sung đủ chất dinh dưỡng, tiêu thụ nguồn thực phẩm lành mạnh. Không uống rượu, tránh caffein, thực phẩm cay nóng hoặc tính axit để tránh tăng mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Phòng ngừa

Những biện pháp giúp giảm nguy cơ viêm tuyến tiền liệt ở người già:

Uống nhiều nước lọc mỗi ngày
Uống nhiều nước lọc mỗi ngày giúp tăng lượng nước tiểu và thải đọc, giảm nguy cơ viêm tuyến tiền liệt

  • Uống nhiều nước lọc mỗi ngày.
  • Điều trị tốt những tình trạng nhiễm trùng để tránh lây lan đến tuyến tiền liệt.
  • Tránh nhịn tiểu.
  • Giữ gìn vệ sinh thân thể và bộ phận sinh dục sạch sẽ.
  • Tránh căng thẳng quá mức, luôn giữ tâm lý thoải mái.
  • Hạn chế rượu bia, caffein và thực phẩm cay nóng.
  • Ăn uống cân bằng, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng. Đặc biệt nên ăn nhiều thực phẩm tốt cho sức khỏe và hệ miễn dịch như vitamin A, C, E, omega-3, chất chống oxy hóa...
  • Tránh ngồi lân một chỗ. Nên thường xuyên đứng lên và đi lại để thư giãn.
  • Duy trì thói quen tập thể dục mỗi ngày.

Những câu hỏi quan trọng khi gặp bác sĩ

1. Tình trạng của tôi là gì? Mức độ nghiêm trọng?

2. Giải pháp tốt nhất cho tình trạng của tôi là gì?

3. Thuốc trị viêm tuyến tiền liệt có gây tác dụng phụ cho người già không?

4. Tôi nên làm gì nếu có tác dụng phụ?

5. Điều trị trong bao lâu thì khỏi?

6. Có điều gì cần tránh trong khi điều trị không?

7. Tiên lượng của tôi là gì?

Bệnh viêm tuyến tiền liệt ở người già thường được điều trị bằng kháng sinh và một vài nhóm thuốc khác. Tuy nhiên cần dùng thuốc theo chỉ định để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả điều trị.