Viêm Hang Vị Dạ Dày

Viêm hang vị dạ dày là căn bệnh đường tiêu hóa phổ biến. Bệnh có thể nhầm lẫn với những vấn đề khác như đau dạ dày, viêm dạ dày,... Nếu không được thăm khám và điều trị sớm có thể gây ra các biến chứng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của bệnh nhân.

Viêm hang vị dạ dày (Gastric Antrum) đề cập đến tình trạng một đoạn của dạ dày nối đến lỗ môn vị bị tổn thương và viêm, đau. Cơ quan này đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp nhận và xử lý thức ăn. Chính vì vậy, hang vị rất dễ bị tổn thương, bị vi khuẩn xâm nhập và dẫn đến tình trạng viêm.

Bệnh lý gây ra các biểu hiện lâm sàng có thể nhầm lẫn với một số bệnh đường tiêu hóa khác. Việc chủ quan, điều trị không đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng không nhỏ đến hệ tiêu hóa cũng như sức khỏe của bệnh nhân.

Thực tế, viêm hang vị dạ dày có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng, độ tuổi nào và do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bệnh chỉ có thể được kiểm soát tốt khi được thăm khám, điều trị và thực hiện tốt các biện pháp chăm sóc, phòng ngừa.

Các bệnh đường tiêu hóa nói chung và viêm hang vị nói riêng thường xảy ra do nhiều nguyên nhân cộng hưởng, trong đó phổ biến nhất là nhiễm vi khuẩn và chế độ sinh hoạt kém khoa học. Để kiểm soát tốt bệnh lý, người bệnh cần xác định cụ thể nguyên nhân khởi phát.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra bệnh viêm hang vị dạ dày:

• Nhiễm vi khuẩn HP: Helicobacter pylori là vi khuẩn gam âm, ký sinh trên bề mặt niêm mạc dạ dày và là nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày, viêm hang vị dạ dày và nghiêm trọng hơn là ung thư dạ dày. Trường hợp tổn thương và viêm hang vị có thể xảy ra do ký sinh trùng này.
• Tác dụng phụ của thuốc: Việc sử dụng một số loại thuốc điều trị trong thời gian dài có thể tác động xấu đến các cơ quan nội tạng, đặc biệt là dạ dày. Theo đó, hang vị dạ dày có thể bị viêm, xung huyết do ảnh hưởng của nhóm thuốc kháng sinh, chống viêm, giảm đau.
• Rối loạn tự miễn: Nhiều nghiên cứu nhận thấy bệnh lý là tình trạng rối loạn tự miễn. Nó xảy ra khi hệ miễn dịch nhầm lẫn tác nhân gây hại và kháng nguyên của cơ thể. Lúc này sẽ có xu hướng tấn công các tế bào khỏe mạnh và gây tổn thương niêm mạc dạ dày.
• Mắc phải một số bệnh lý khác: Ngoài những nguyên nhân trên, viêm hang vị dạ dày cũng có thể là hệ quả của một số bệnh lý như bệnh Crohn, nhiễm vi khuẩn thương hàn, lỵ, HIV/ AIDS,...

Yếu tố nguy cơ:

• Lạm dụng bia rượu, thuốc lá và các chất kích thích khác
• Chế độ ăn uống không khoa học
• Bệnh thường xảy ra ở người từ 20 - 50 tuổi
• Căng thẳng, áp lực kéo dài

Các triệu chứng do viêm hang vị dạ dày gây ra khá điển hình. Tuy nhiên, nhiều người có thể nhầm lẫn tình trạng này với một số bệnh đường tiêu hóa khác. Do đó, việc xác định đúng bệnh rất cần thiết vì sẽ giúp quá trình điều trị và phòng ngừa diễn ra thuận lợi, ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm.

Dưới đây là một số triệu chứng giúp nhận biết bệnh viêm hang vị dạ dày:

• Xuất hiện các cơn đau âm ỉ, kéo dài dai dẳng tại vùng thượng vị. Tình trạng này có xu hướng nặng nề sau khi ăn hoặc vào ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ của bệnh nhân.
• Vì có chức năng chính trong việc tiếp nhận và tiêu hóa thức ăn nên khi hang vị dạ dày bị tổn thương sẽ khiến người bệnh chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu.
• Biểu hiện ợ hơi, ợ chua, trào ngược axit dạ dày cũng có thể xuất hiện ở người bị viêm hang vị.
• Nhiều trường hợp thường xuyên buồn nôn, nôn mửa, cảm giác đắng miệng, ăn không ngon và giảm vị giác. Nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến nôn ra máu
• Viêm hang vị dạ dày gây xuất huyết đường tiêu hóa có thể dẫn đến tình trạng đại tiện ra má, phân có màu đen, nâu, mùi tanh, khó chịu.
• Ngoài nhưng biểu hiện trên, bệnh nhân còn đi kèm với những dấu hiệu toàn thân như suy nhược, hoa mắt, chóng mặt, sụt cân nhanh chóng, mất ngủ, ăn uống kém,...

Như đã đề cập, bệnh viêm hang vị dạ dày có thể nhầm lẫn với những bệnh lý về đường tiêu hóa khác nên thăm khám và xét nghiệm là những bước cần thiết trong quá trình điều trị bệnh.

Bên cạnh chẩn đoán lâm sàng thì bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện chẩn đoán cận lâm sàng như sau:

• Nội soi: Kỹ thuật này được tiến hành bằng cách dùng ống nội soi có trang bị camera đưa từ thực quản đến dạ dày và hang vị. Thông qua màn hình, bác sĩ sẽ quan sát được vị trí viêm loét và sớm nhận biết biến chứng (nếu có).
• Chụp X-quang: Nếu nghi ngờ loét niêm mạc, bệnh nhân sẽ được yêu cầu chụp X-quang. Kỹ thuật này có thuốc cản quang giúp thể hiện rõ vùng niêm mạc bị tổn thương.
• Test vi khuẩn HP: Để xác định sự có mặt của vi khuẩn HP - nguyên nhân hàng đầu gây viêm hang vị dạ dày, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện các biện pháp chẩn đoán như xét nghiệm máu, test hơi thở, xét nghiệm phân,...

Viêm hang vị dạ dày không chỉ gây ra những cơn đau thượng vị, buồn nôn, chướng bụng, đầy hơi, ăn uống kém, mệt mỏi mà còn làm tăng nguy cơ phát sinh nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được kiểm soát tốt.

Một số biến chứng do bệnh lý gây ra, bao gồm:

• Xuất huyết tiêu hóa: Do tác động trực tiếp đến niêm mạc dạ dày nên không ít trường hợp bị viêm hang vị dạ dày phải đối mặt với biến chứng xuất huyết tiêu hóa trên. Lúc này, máu từ trong mạch máu sẽ chảy vào ống tiêu hóa gồm dạ dày, tá tràng, thực quản. Tình trạng này cần được cấp cứu kịp thời để tránh trụy tim mạch.
• Hẹp môn vị: Biến chứng này được nhận biết thông qua các biểu hiện như đau vùng thượng vị, xuất hiện gò tại khu vực này, chán ăn, buồn nôn,... Nguyên nhân gây hẹp môn vị là do viêm hang vị dạ dày lâu ngày không được kiểm soát.
• Thủng dạ dày: Sau giai đoạn xuất huyết dạ dày, bệnh nhân sẽ bị đau dữ dội và dẫn đến thủng dạ dày. Đây là biến chứng nghiêm trọng cần được xử lý kịp thời, nếu không có thể gây nhiễm trùng màng bụng và sốc nhiễm khuẩn, nghiêm trọng hơn là tử vong.
• Ung thư dạ dày: Trường hợp bị ung thư dạ dày do viêm hang vị thường xảy ra do nhiễm vi khuẩn HP và xuất huyết dạ dày kéo dài, không được kiểm soát triệt để.

Mặc dù gây ra các biến chứng nặng nề, nghiêm trọng hơn là đe dọa đến tính mạng nhưng viêm hang vị dạ dày đáp ứng tốt các phương pháp điều trị và chăm sóc. Nếu thực hiện tốt, bệnh có thể được kiểm soát và ngăn ngừa tái phát trong thời gian dài. Do đó, bạn cần chủ động trong việc thăm khám và điều trị sớm.

Các phương pháp điều trị viêm hang vị dạ dày sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ tổn thương ở niêm mạc dạ dày, tình trạng sức khỏe, tiền sử bệnh lý và một số yếu tố khác. Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ chuyên khoa sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với từng đối tượng.

Thông thường, các triệu chứng do bệnh lý gây ra được kiểm soát thông qua sử dụng thuốc. Cụ thể:

• Thuốc kháng thụ thể H2: Để ngăn chặn histamin phóng thích vào niêm mạc dạ dày, làm tăng tiết acid và khiến các biểu hiện bệnh lý tiến triển nặng nề hơn, bác sĩ sẽ kê một số loại thuốc thuộc nhóm kháng thụ thể H2 như Cimetidin, Ranitidin
• Thuốc kháng acid: Với tác dụng trung hòa acid dạ dày, làm giảm tình trạng nóng rát thượng vị, ợ hơi, ợ chua,... Bác sĩ thường chỉ định nhóm kháng acid gồm Maalox, Actapulgite ở người bị viêm hang vị dạ dày.
• Thuốc ức chế bơm Proton: Omeprazole, Esomeprazole, Pantoprazole, Rabeprazole,... Có tác dụng ức chế bơm Proton H+. Từ đó ngăn ngừa tình trạng tăng tiết dịch vị dạ dày hiệu quả. Nhóm thuốc này đang được sử dụng phổ biến hiện nay.
• Thuốc giúp bảo vệ niêm mạc: Hang vị dạ dày được lót bởi lớp niêm mạc giúp hạn chế sự ảnh hưởng của acid. Tình trạng viêm loét xảy ra khi lớp màng nay bị tổn thương. Vì vậy, việc sử dụng thuốc bảo vệ niêm mạc được chỉ định trong trường hợp này.

Viêm hang vị dạ dày nói riêng và các bệnh về đường tiêu hóa nói chung hoàn toàn có thể phòng ngừa. Bởi bệnh lý bị ảnh hưởng bởi chế độ sinh hoạt và ăn uống hàng ngày nên việc phòng tránh cũng không quá phức tạp.

Chế độ ăn uống

• Bổ sung đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày cho cơ thể. Ngoài nước lọc thì bạn có thể bổ sung thêm nước ép trái cây, sinh tố để tăng cường vitamin và khoáng chất.
• Xây dựng thói quen ăn chín, uống sôi, ăn đúng bữa và hạn chế các món ăn vỉa hè, không đảm bảo vệ sinh.
• Tăng cường bổ sung các loại rau xanh, củ quả, cá hồi, sữa chua, sữa hạt, thịt, trứng,...
• Trong thời gian điều trị bệnh, nên ưu tiên các món ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, canh hầm, ngũ cốc,...
• Kiêng bia rượu, các thức uống có cồn, nước có gas,...
• Hạn chế các món ăn chiên xào, chứa nhiều dầu mỡ và gia vị cay nóng
• Tránh các thực phẩm làm tăng acid dạ dày như chanh, cóc, me, xoài sống, dưa muối chua,...

Điều chỉnh thói quen sinh hoạt

• Cân chỉnh thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng, áp lực quá mức
• Thư giãn bằng những biện pháp như nghe nhạc, đọc sách, yoga, thiền, gặp gỡ bạn bè,...
• Tránh nằm yên hoặc vận động quá sức sau khi ăn no
• Thận trọng khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc nhân viên y tế để được tư vấn
• Tập thói quen rửa tay với xà phòng sát khuẩn trước khi ăn, chế biến thức ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Hạn chế tối đa tình trạng ăn quá no trước khi ngủ
• Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao để nâng cao thể trạng, tăng cường hệ miễn dịch để phòng bệnh hiệu quả.

1. Thời gian điều trị viêm hang vị dạ dày là bao lâu?
2. Bệnh viêm hang vị dạ dày có lây không?
3. Viêm hang vị dạ dày có tái phát không?
4. Chế độ chăm sóc cho người bị viêm hang vị dạ dày?
5. Phác đồ 4T chữa viêm hang vị dạ dày là gì?
6. Trước khi chẩn đoán viêm hang vị cần lưu ý những vấn đề gì?

Viêm hang vị dạ dày có thể gây ra các biến chứng ảnh hưởng trực tiếp đến đường tiêu hóa cũng như sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, bệnh được kiểm soát tốt nếu được can thiệp điều trị sớm và chăm sóc đúng cách. Do đó, người bệnh cần chủ động đến gặp bác sĩ khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường.