Hội Chứng De Quervain

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Xương khớp Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Hội chứng De Quervain còn được gọi là viêm bao gân De Quervain. Đây là một tình trạng viêm và đau xung quanh gân ngón tay cái. Tình trạng này chủ yếu xảy ra do những chuyển động lặp đi lặp lại của ngón tay cái và cổ tay.

Tổng quan

Hội chứng De Quervain (viêm bao gân De Quervain) là tình trạng viêm và đau xung quanh gân ngón tay cái (gân phía ngón tay cái của cổ tay). Điều này gây khó khăn hoặc hạn chế các chuyển động của cổ tay và ngón tay cái.

Hội chứng De Quervain
Hội chứng De Quervain là thuật ngữ chỉ tình trạng viêm và đau xung quanh gân ngón tay cái

Gân được tạo thành từ những sợi dây chắc khỏe và linh hoạt, liên kết cơ bắp với xương. Khi co hoặc siết cơ, gân kéo các xương và khiến chúng di chuyển. Trong hội chứng De Quervain, viêm và đau xảy ra ở hai đường gân nối ngón tay cái với cổ tay.

Ở trạng thái bình thường, gân dễ dàng trượt qua bao gân (đường hầm mô). Tuy nhiên một vài thứ có thể khiến bao gân ngón tay cái dày hoặc sưng lên. Điều này gây khó khăn trong việc trượt qua bao gân của gân, người bệnh đau nhức và hạn chế các chuyển động.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Hội chứng De Quervain xảy ra khi bao gân ngón tay cái bị kích thích, dày hoặc sưng lên, cản trở quá trình trượt qua của gân khi chuyển động và gây đau đớn.

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

  • Lạm dụng cổ tay và ngón tay cái. Chẳng hạn như lặp đi lặp lại các chuyển động làm tăng áp lực lên cơ và bao gân
  • Chơi những môn thể thao hoặc những công việc cần nắm bắt lặp đi lặp lại
  • Các tình trạng viêm, chẳng hạn như viêm khớp
  • Mang thai và cho con bú
  • Tình trạng giữ nước trong thai kỳ
  • Chấn thương do ngã hoặc bị đánh trực tiếp vào cổ tay hoặc ngón tay cái. Điều này có thể gây ra mô sẹo, đau và hạn chế những chuyển động

Những yếu tố làm tăng nguy cơ:

  • Vận động viên. Đặc biệt là những người chơi các môn thể thao cần hoạt động nhiều ở cổ tay và ngón tay cái, chẳng hạn như quần vợt hoặc trượt tuyết
  • Có công việc cần sử dụng búa hoặc một công cụ khác
  • Những người lao động chân tay, chẳng hạn như làm vườn
  • Có con nhỏ hoặc cần nâng trẻ thường xuyên
  • Phụ nữ có nhiều nguy cơ hơn so với nam giới
  • Trên 40 tuổi.

Triệu chứng và chẩn đoán

Viêm bao gân De Quervain có những triệu chứng và dấu hiệu dưới đây:

Đau ở bên ngón tay cái của cổ tay
Sưng và đau bên ngón tay cái của cổ tay, đau dần dần hoặc đột ngột, khó cử động

  • Đau ở bên ngón tay cái của cổ tay (triệu chứng chính)
    • Đau xuất hiện dần dần hoặc đột ngột
    • Cơn đau bắt đầu ở gần gốc ngón tay cái hoặc cổ tay, đau kéo dài và lan đến cẳng tay
    • Đau trở nên tồi tệ hơn khi sử dụng ngón tay cái và bàn tay. Đặc biệt là khi vặn cổ tay, nâng vật nặng và cầm nắm
  • Khó khăn và đau đớn khi thực hiện một số chuyển động của ngón tay cái và cổ tay
  • Sưng ở phía ngón tay cái của cổ tay. Sưng có thể xuất hiện đồng thời với một u nang chứa chất lỏng
  • Khó cử động cổ tay và ngón tay cái.

Bệnh nhân được kiểm tra các triệu chứng và tình trạng sức khỏe. Để xác định người bệnh có mắc hội chứng De Quervain hay không, bác sĩ tiến hành sờ dọc theo bề mặt ngón tay cái đến cổ tay. Điều này có thể giúp phát hiện tình trạng sưng và đau.

Ngoài ra thử nghiệm Finkelstein/Eichhoff sẽ được thực hiện để xác nhận chẩn đoán. Trong bài kiểm tra này, ngón tay cái được đặt vào lòng bàn tay, các ngón tay khác co lại và nắm lấy ngón tay cái. Từ từ uốn cong cổ tay về phía ngón tay út.

Đau trong quá trình vận động cho thấy người bệnh dương tính với thử nghiệm Finkelstein, có thể mắc hội chứng De Quervain.

Trong một số trường hợp, người bệnh được yêu cầu chụp X-quang. Hình ảnh thu được giúp kiểm tra khớp cổ tay và ngón tay cái. Điều này giúp loại bỏ những nguyên nhân có thể gây đau khác. Chẳng hạn như viêm khớp cổ tay, gãy xương do nén.

Biến chứng và tiên lượng

Hội chứng De Quervain được điều trị thành công bằng các phương pháp không phẫu thuật. Người bệnh mất vài tuần để gân lành lại. Nếu điều trị sớm, các triệu chứng sẽ cải thiện trong vòng 4 - 6 tuần.

Khi không được điều trị, người bệnh có thể gặp những vấn đề sau:

  • Đau mãn tính
  • Bao gân có thể bị vỡ hoặc gân bị rách
  • Gặp khó khăn trong việc sử dụng bàn tay và cổ tay đúng cách
  • Mất vĩnh viễn một số phạm vi chuyển động hoặc chức năng ở ngón tay cái và cổ tay.

Nếu viêm bao gân bắt đầu trong thai kỳ, những triệu chứng có thể mất đi khi cho con bú hoặc vào khoảng cuối thai kỳ.

Điều trị

Điều trị hội chứng De Quervain gồm những phương pháp giúp giảm viêm, cải thiện vận động và ngăn ngừa tái phát.

1. Chăm sóc tại nhà

Điều trị ban đầu cho hội chứng De Quervain có thể bao gồm những phương pháp dưới đây:

Chườm lạnh cổ tay
Chườm lạnh cổ tay trong vài phút có thể giúp giảm sưng và giảm đau hiệu quả

  • Chườm lạnh cổ tay: Bọc túi đá trong một chiếc khăn mỏng, sau đó đặt lên cổ tay bị ảnh hưởng, giữ trong 20 phút. Biện pháp này có tác dụng giảm sưng và giảm đau hiệu quả, cải thiện chuyển động cho gân bị ảnh hưởng. Chườm lạnh nên được thực hiện vài lần trong ngày.
  • Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi đầy đủ để bao gân tổn thương có thời gian lành lại. Tránh sử dụng cổ tay bị ảnh hưởng càng nhiều càng tốt. Không trở lại các hoạt động thể thao cho đến khi bác sĩ cho phép.
  • Sửa đổi hoạt động: Tránh những hoạt động có thể gây sưng và đau, chẳng hạn như vẹo ngón tay cái khi di chuyển cổ tay. Điều này cho phép bao gân lành lại và các triệu chứng tự biến mất. Ngoài ra người bệnh cần tránh lặp đi lặp lại một chuyển động ở cổ tay và ngón tay cái.
  • Nẹp: Bác sĩ thường hướng dẫn sử dụng thanh nẹp có thể tháo rời. Thiết bị này giúp giữ cổ tay và ngón tay ở tư thế thoải mái, gân được nghỉ ngơi và phục hồi. Việc sử dụng nẹp cũng giúp hạn chế những chuyển động có thể gây đau, đặc biệt là vào ban đêm.

2. Thuốc

Hội chứng De Quervain và các triệu chứng thường được điều trị bằng những loại thuốc sau:

  • Acetaminophen hoặc NSAID: Người bệnh được đề nghị sử dụng thuốc giảm đau để giảm sưng và đau do viêm gân De Quervain. Trong đó Acetaminophen thường được dùng cho trường hợp đau nhẹ. Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như Naproxen natri và Ibuprofen được dùng cho những trường hợp nặng hơn. Thuốc này có khả năng điều trị đau và viêm hiệu quả.
  • Tiêm thuốc Corticosteroid: Corticosteroid có thể được tiêm vào bao gân để giảm sưng và đau do viêm. Đây là một thuốc chống viêm mạnh, việc sử dụng có thể giúp giảm viêm, sưng và đau nhanh chóng. Khi được điều trị trong vòng 6 tháng đầu kể từ khi có triệu chứng, hầu hết mọi người sẽ phục hồi hoàn toàn sau một mũi tiêm Corticosteroid.

3. Vận động trị liệu

Người bệnh được hướng dẫn các động tác kéo dài, giúp kéo giãn cơ và gân nhẹ nhàng. Điều này giúp giảm đau, duy trì chuyển động của cổ tay và ngón tay cái.

Ngoài ra chuyên gia vật lý trị liệu có thể hướng dẫn các bài tập giúp tăng sức mạnh và tính linh hoạt cho cổ tay. Việc thực hiện sẽ giúp phục hồi chức năng và khả năng vận động bình thường.

Phục hồi bằng các động tác kéo dài
Phục hồi bằng các động tác kéo dài, những bài tập giúp tăng sức mạnh và tính linh hoạt cho cổ tay

Hướng dẫn bài tập nắm chặt bóng tennis:

  • Chuẩn bị một quả bóng tennis, nắm nhẹ quả bóng trong vài phút
  • Thả lỏng tay và nghỉ ngơi vài phút
  • Lặp lại động tác nắm với lực mạnh hơn. Nếu không cảm thấy đau, tăng cường độ luyện tập theo thời gian.

Tránh tập luyện khi bị đau. Nếu bị đau trong khi luyện tập, hãy dừng lại và giữ cổ tay được nghỉ ngơi. Trong giai đoạn phục hồi, chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn tần suất luyện tập và những bài tập phù hợp cho cổ tay.

4. Phẫu thuật

Phẫu thuật thường không cần thiết trong điều trị hội chứng De Quervain. Tuy nhiên phương pháp này sẽ được thực hiện nếu các triệu chứng không giảm sau một thời gian điều trị bảo tồn.

Phẫu thuật bao gồm việc tạo một vết rạch nhỏ trong bao gân ngón tay cái. Điều này giúp mở vỏ bao quanh gân, giải phóng áp lực. Sau phẫu thuật, gân có nhiều không gian hơn để di chuyển, trượt tự do khi chuyển động cổ tay và ngón tay cái, cắt giảm cơn đau.

Để đẩy nhanh tốc độ phục hồi, người bệnh sẽ được hướng dẫn cách nghỉ ngơi, củng cố và luyện tập nhẹ nhàng. Ngoài ra người bệnh sẽ được điều chỉnh thói quen và thực hiện những bài tập tăng cường sức mạnh. Điều này giúp ngăn ngừa hội chứng De Quervain tái phát trong tương lai.

Phòng ngừa

Tránh lạm dụng cổ tay và ngón tay cái là cách tốt nhất để ngăn ngừa hội chứng De Quervain. Cụ thể:

  • Không lặp đi lặp lại cùng một chuyển động ở cổ tay và ngón tay cái.
  • Tìm hiểu kỹ thuật phù hợp khi làm việc, nâng vật, chơi thể thao hoặc thực hiện bất kỳ hoạt động thể chất nào.
  • Mặc thiết bị bảo hộ phù hợp khi chơi những môn thể thao tiếp xúc hoặc dễ chấn thương.
  • Hãy dành thời gian nghỉ giải lao nếu có công việc hoặc hoạt động cần lặp đi lặp lại một vài chuyển động. Điều này giúp cho các khớp xương và gân cơ được thư giãn, có thời gian phục hồi.
  • Dừng lại và nghỉ ngơi nếu cảm thấy đau trong hoạt động thể chất. Không nên cố gắng vượt qua cơn đau và tiếp tục vận động vì điều này có thể gây chấn thương.
  • Sau khi tham gia vào các hoạt động có cường độ cao, hãy giữ cho cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi để cơ thể có thời gian phục hồi.

Mặc thiết bị hỗ trợ và tìm hiểu kỹ thuật phù hợp khi chơi thể thao
Phòng ngừa hội chứng De Quervain bằng cách mặc thiết bị hỗ trợ, thực hiện kỹ thuật phù hợp khi chơi thể thao

Những câu hỏi quan trọng khi gặp bác sĩ

1. Tôi bị viêm bao gân De Quervain hay một tình trạng sức khỏe khác?

2. Mất bao lâu để hồi phục sau hội chứng De Quervain?

3. Điều gì có thể xảy ra nếu viêm bao gân de Quervain không được điều trị?

4. Tôi có cần phẫu thuật hay không?

5. Phương pháp điều trị nào hiệu quả nhất cho tình trạng của tôi?

6. Tôi có cần đeo nẹp không hoặc nẹp trong bao lâu?

7. Khi nào tôi có thể trở lại hoạt động thể chất?

Hôi chứng De Quervain thường không quá nghiêm trọng, đáp ứng tốt với phương pháp bảo tồn. Nếu điều trị sớm, hầu hết mọi người có thể cải thiện triệu chứng trong vòng 4 - 6 tuần và không gặp biến chứng. Do đó cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn chữa trị trong thời gian sớm nhất.