Căng Cơ Lưng

Căng cơ lưng là tình trạng các cơ ở lưng bị kéo căng quá mức và rách một phần, thường ảnh hưởng đến lưng dưới. Tình trạng này gây đau đớn, đột ngột co thắt cơ không thể kiểm soát được.

Lưng là một cấu trúc phức tạp, gồm cơ, xương, các mô hỗ trợ (gân, dây chằng, sụn), mạng lưới mạch máu và dây thần kinh. Khi thực hiện các hoạt động (như nâng, chạy, đi bộ...), Lưng (đặc biệt là vùng lưng dưới) chịu phần lớn trọng lượng của cơ thể. Điều này khiến các gân và cơ dễ bị chấn thương.

Khi bị căng cơ lưng, các cơ co thắt, xoắn, kéo hoặc rách một phần. Điều này kèm theo những cơn đau đớn đột ngột, giảm phạm vi chuyển động. Cơn đau có xu hướng tồi tệ hơn khi vận động ở vùng ảnh hưởng.

Căng cơ lưng xảy ra khi một hoặc một nhóm cơ ở lưng bị xoắn hoặc kéo căng quá mức. Điều này gây ra những vết rách nhỏ cho cơ, dẫn đến đau nhói và hạn chế chuyển động.

Căng cơ lưng thường do những nguyên nhân dưới đây:

• Nâng không đúng cách hoặc kéo căng cơ lưng quá mức
• Đột ngột xoắn, vặn hoặc vẹo sang một bên
• Cong lưng dưới quá mức
• Sử dụng cơ và gân lặp đi lặp lại trong thời gian dài
• Dây thần kinh bị chèn ép. Tình trạng này xảy ra khi có áp lực ở lưng, đè nén và khiến các xung thần kinh bị chặn một phần
• Chấn thương. Chẳng hạn như một cú đánh mạnh hoặc té ngã có thể gây ra tình trạng căng tức và rách cơ
• Căng thẳng quá mức. Căng thẳng kích thích não bộ phát tín hiệu giải phóng epinephrine và cortisol. Điều này khiến các cơ thắt chặt (ngay cả khi không cần thiết cho chuyển động) và không thể thư giãn bình thường.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ:

• Thừa cân
• Yếu cơ lưng hoặc cơ bụng hoặc/ và gân kheo bị căng
• Chơi những môn thể thao liên quan đến kéo và đẩy. Chẳng hạn như đấu vật, cử tạ và đá bóng
• Hút thuốc lá. Bởi hàm lượng nicotine trong thuốc lá có thể cản trở lưu lượng máu đến các cơ.

Căng cơ lưng có những triệu chứng và dấu hiệu dưới đây:

• Chuột rút hoặc co thắt cơ bắp, đột ngột co thắt cơ không thể kiểm soát được
• Đau đớn ở vùng ảnh hưởng
• Có cảm giác thắt chặt bên trong và không thể thư giãn
• Sờ thấy cơ lưng căng và cứng hơn bình thường
• Giảm chức năng và phạm vi chuyển động của khớp. Chẳng hạn như khó cúi người về phía trước, khó đứng thẳng hoặc đi lại
• Có thể nghe thấy một tiếng rách hoặc nổ tại thời điểm chấn thương.

Để chẩn đoán căng cơ lưng, đầu tiên bác sĩ sẽ kiểm tra bệnh sử và chấn thương gần đây, xem xét các triệu chứng và vùng bị ảnh hưởng. Nếu căng cơ nghiêm trọng hoặc mất chức năng, các xét nghiệm sẽ được thực hiện. Điều này giúp đánh giá tổn thương và tìm kiếm những nguyên nhân tiềm ẩn.

Các xét nghiệm thường được chỉ định:

• Chụp X-quang: Chụp X-quang giúp kiểm tra xương cột sống, loại trừ nguyên nhân gây đau do thoát vị (phồng) hoặc gãy/ vỡ đĩa đệm, gãy xương do nén.
• Siêu âm: Siêu âm hiển thị hình ảnh của cơ, giúp tìm kiếm chỗ viêm và vết rách.
• Điện tâm đồ: Nếu nghi ngờ tổn thương cơ do dây thần kinh bị chèn ép, điện tâm đồ sẽ được thực hiện. Kỹ thuật này giúp kiểm tra hoạt động của cơ lưng và dây thần kinh kiểm soát nó.
• Chụp MRI hoặc chụp CT: Đôi khi chụp MRI hoặc chụp CT được thực hiện nhằm kiểm tra chi tiết hơn về xương và mô mềm (bao gồm các cơ ảnh hưởng, gân, đĩa đệm...). Điều này giúp tiết lộ những nguyên nhân tiềm ẩn có thể gây đau và căng cơ.

Căng cơ lưng thường nhẹ, chủ yếu do căng thẳng và sử dụng cơ quá mức. Tình trạng này có thể tự khỏi khi cơ được nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách.

Tuy nhiên căng cơ có thể kèm theo rách cơ hoặc do những nguyên nhân nghiêm trọng hơn. Việc không điều trị đúng cách có thể gây ra những vấn đề sau:

• Rách cơ hoàn toàn
• Đau lưng mãn tính
• Giảm linh hoạt và phạm vi chuyển động ở lưng
• Teo cơ do thiếu vận động
• Cột sống mất vững và biến dạng.

Hầu hết moi người phục hồi hoàn toàn trong vòng 2 tuần sau điều trị.

Điều trị căng cơ lưng thường bao gồm nghỉ ngơi và chăm sóc tại nhà. Những trường hợp căng cơ nghiêm trọng cần được điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

1. Biện pháp điều trị tại nhà

Chăm sóc và điều trị tại nhà cho phép các cơ lành lại và giảm nhanh các triệu chứng.

• Nghỉ ngơi

Nếu bị căng cơ lưng, hãy dành thời gian nghỉ ngơi để các cơ được sửa chữa và phục hồi. Tránh những hoạt động vất vả, gây căng thẳng cho lưng và làm nặng hơn các triệu chứng.

• Đeo đai lưng

Đai lưng được dùng cho những trường hợp có cảm giác mất vững. Thiết bị này giúp hỗ trợ lưng dưới, giữ cột sống ổn định và tạo điều kiện cho các cơ lành lại.

• Chườm đá

Ngay khi bị căng và đau lưng, đặt khăn lạnh hoặc túi nước đá lên vùng ảnh hưởng, giữ tối đa 20 phút. Biện pháp này giúp cơ bắp thư giãn, giảm đau và sưng do chấn thương. Chườm lạnh nên được áp dụng vài lần trong ngày, liên tục 2 - 3 ngày.

• Chườm ấm

Chườm ấm bằng đệm sưởi hoặc túi nước ấm sau chấn thương 2 ngày, mỗi lần thư giãn 20 phút. Biện pháp này giúp thư giãn cơ xương và mạch máu, tăng lưu thông khí huyết. Đồng thời giúp giảm đau và giảm co thắt cơ hiệu quả.

• Kéo giãn cơ lưng

Sau 24 - 48 giờ đầu tiên, nên kéo giãn cơ lưng và thực hiện các hoạt động bình thường. Nằm bất động hoặc nằm lâu trên giường có thể làm chậm quá trình hồi phục và kéo dài các triệu chứng.

Các động tác kéo giãn nhẹ nhàng giúp kéo dài cơ lưng, thư giãn và duy trì chuyển động linh hoạt. Ngoài ra biện pháp này còn giúp làm mạnh gân cơ và hạn chế căng cơ tái phát.

Một số bài tập hữu ích:

Bài tập xoay hông sang bên

• • Nằm ngửa, mở rộng hai cánh tay sang hai bên
  • Nâng chân và uốn cong đầu gối một góc 90 độ
  • Trong khi thở ra, hạ đầu gối sang bên phải, giữ nguyên thân trên
  • Trong khi hít vào, đưa đầu gối trở lại vị trí ban đầu. Tiếp tục hạ đầu gối sang bên trái
  • Thực hiện liên tục trong 1 phút.

Bài tập tư thế em bé

• • Quỳ trên đầu gối và hai bàn tay chống xuống sàn
  • Duỗi hông và gập người, trượt hai bàn tay về phía trước và mông đặt lên hai gót chân. Bước này giúp cơ lưng được kéo giãn nhẹ nhàng
  • Giữ nguyên tư thế trong 1 phút, thả lỏng và lặp lại.

Bài tập kéo căng đầu gối trước ngực

• • Nằm ngửa trên sàn, tay và chân thả lỏng
  • Uốn cong đầu gối và kéo về phía ngực, hai tay ôm lấy đầu gối hoặc ống chân
  • Giữ trong 30 giây, đưa chân trở lại vị trí ban đầu
  • Lặp lại động tác từ 2 - 3 lần.

• Tập yoga hoặc thái cực quyền

Thường xuyên tập yoga hoặc thái cực quyền có thể giúp duy trì trương lực cơ tốt ở cơ lưng dưới và cơ bụng. Điều này giúp giảm nguy cơ chấn thương trong tương lai.

Ngoài ra một số động tác yoga có thể làm mạnh các cơ và gân, phục hồi sự dẻo dai và tính linh hoạt cho vùng lưng ảnh hưởng.

• Kiểm soát căng thẳng

Nếu căng cơ lưng liên quan đến căng thẳng, thiền định và yoga có thể giúp ít. Biện pháp này giúp kiểm soát căng thẳng, kích thích cơ bắp thư giãn, giảm đau và căng cứng.

• Xoa bóp

Nhẹ nhàng xoa bóp lưng trong 20 phút. Biện pháp này giúp máu huyết lưu thông, thư giãn và kích thích quá trình chữa lành cơ bắp bị thương. Ngoài ra lực tác động nhẹ nhàng còn giúp giảm đau và cải thiện tâm trạng.

• Tắm nước ấm

Ngâm mình trong bồn nước ấm hoặc tắm vòi hoa sen để thư giãn. Biện pháp này cũng giúp giảm đau và giảm co thắt cơ hiệu quả.

2. Điều trị y tế

Căng cơ lưng chủ yếu được điều trị bằng thuốc và vật lý trị liệu. Hiếm khi phẫu thuật được cân nhắc.

• Thuốc

Để giảm đau và cứng lưng, người bệnh được dùng thuốc giảm đau và một số loại khác.

• • Thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAID): Thuốc này giúp điều trị đau và viêm, phù hợp với những cơn đau nhẹ đến vừa. Trong đó Naproxen và Ibuprofen là những loại được dùng phổ biến.
  • Thuốc giãn cơ: Dùng thuốc giãn cơ để giảm đau và giảm co thắt cơ.
• Vật lý trị liệu

Người bệnh bắt đầu với những bài tập kéo dài cơ lưng để thư giãn và duy trì các chuyển động. Khi đau giảm, chuyên gia vật lý trị liệu hướng dẫn bài tập tăng cường cơ bắp với thời gian và cường độ luyện tập tăng dần. Điều này giúp cơ lưng nhanh chóng phục hồi sức khỏe và chức năng.

Ngoài ra chuyên gia vật lý trị liệu có thể hướng dẫn xây dựng thói quen vận động và chuyển động đúng cách, sớm trở lại với công việc và các môn thể thao.

• Phẫu thuật

Phẫu thuật thường không cần thiết trong điều trị căng cơ lưng. Nhưng nếu rách cơ và điều trị bảo tồn không hiệu quả, phẫu thuật sẽ được thực hiện để nối các cơ ảnh hưởng.

Căng cơ lưng có thể được phòng ngừa bằng những biện pháp dưới đây:

• Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng và cân bằng. Điều này giúp giữ cho cơ bắp và xương chắc khỏe.
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh. Điều này giúp giảm căng thẳng cho những cấu trúc ở lưng dưới, giảm căng cơ lưng.
• Thương xuyên tập thể dục, ưu tiên những bài tập kéo giãn và tăng cường cơ bắp. Điều này giúp giữ cho cơ bắp ở tình trạng tốt nhất và các khớp linh hoạt.
• Tránh lao động nặng nhọc, hạn chế mang vác vật nặng.
• Không đột ngột thay đổi tư thế hoặc thực hiện những hoạt động gây căng thẳng quá mức cho lưng.
• Thực hành tư thế tốt. Đặc biệt là khi ngồi, đứng hoặc nâng.
• Thực hành những biện pháp an toàn để tránh chấn thương do té ngã.
• Mang giày vừa vặn và sử dụng thiết bị thích hợp khi chơi thể thao.
• Ngừng hút thuốc lá để tránh nicotine làm cản trở lưu lượng máu đến các cơ, tăng nguy cơ yếu và căng cơ lưng.

1. Nguyên nhân nào khiến tôi bị đau và co thắt cơ lưng?

2. Phương pháp điều trị được chỉ định là gì?

3. Tôi có thể tự điều trị bằng các biện pháp tại nhà hay không?

4. Có điều gì cần tránh và nên làm trong quá trình điều trị?

5. Điều trị trong bao lâu để phục hồi hoàn toàn?

6. Sau điều trị, tôi có thể tiếp tục chơi thể thao hay không?

7. Tôi nên làm gì để ngăn căn cơ lưng tái phát?

Căng cơ lưng thường nhẹ, có thể khắc phục tại nhà và phục hồi hoàn toàn trong vòng 2 tuần điều trị. Tuy nhiên nếu đau nhiều hoặc nghi ngờ rách cơ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn điều trị hiệu quả.