Viêm âm đạo do nấm: nguyên nhân và cách chữa hiệu quả

Viêm âm đạo do nấm là bệnh lý phổ biến thường gặp ở phụ nữ hiện nay. Căn bệnh này gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tâm lý người bệnh. Tuy nhiên, thực tế có rất nhiều người thường chủ quan, nhầm lẫn bệnh này với nhiều căn bệnh phụ khoa khác.

Viêm âm đạo do nấm là gì?

Bên trong âm đạo của bất kỳ người phụ nữ nào cũng chứa một lượng lợi khuẩn có công dụng cân bằng độ pH. Những vi khuẩn hormone estrogen này được gọi là lactobacilli phát triển. Chúng có tác dụng tiêu diệt tất cả các sinh vật gây hại và giữ cho âm đạo luôn luôn khỏe mạnh.

Trong âm đạo luôn luôn có sự đấu tranh cân bằng giữa vi khuẩn tốt và vi khuẩn gây hại. Tuy nhiên, khi loại nấm candida phát triển mạnh mẽ thì sự cân bằng đó sẽ bị xáo trộn. Sự tăng sinh ngoài tầm kiểm soát của loại nấm này sẽ gây nhiễm trùng nấm men tại âm đạo.

Điều này dẫn đến căn bệnh viêm âm đạo do nấm hay còn được gọi với cái tên khác là nấm candida âm đạo. Bạn có thể hiểu đơn giản đây là tình trạng phát triển quá mức của nấm Candida albicans tại vùng kín. Chính điều đó dẫn đến tình trạng kích ứng ở niêm mạc âm đạo, viêm nhiễm, ngứa ngáy, tiết dịch và đau rát vùng kín.

Thực tế, có đến 75% phụ nữ đều bị viêm âm đạo do nấm ít nhất 1 lần trong suốt cuộc đời và có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng thuốc. Tuy nhiên, phương pháp chữa trị nhanh hay chậm, có tái phát hay không phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Có thể là do quá trình điều trị, loại thuốc chữa bệnh bạn sử dụng hoặc tay nghề chuyên môn của bác sĩ.

Các dấu hiệu viêm âm đạo thường gặp

Viêm âm đạo do nấm là một chứng bệnh phụ khoa khá phổ biến. Vì vậy ngay từ khi bệnh khởi phát, chị em có thể nhanh chóng phát hiện bệnh dựa vào các triệu chứng viêm nhiễm nấm phổ biến như sau:

• Ngứa ngáy vùng kín, sau quan hệ sẽ cảm thấy ngứa ngứa dữ dội sâu bên trong âm đạo. Khi bệnh đã chuyển biến nặng hơn sẽ có hiện tượng sưng tấy thành niêm mạc và nổi mẩn đỏ ở vùng kín.
• Khu vực âm đạo tiết ra mùi hôi tanh khó chịu.
• Huyết trắng ra nhiều, thi thoảng sẽ có màu bất thường. Đôi khi khí hư loãng có bọt nhưng cũng có trường hợp sẽ dính thành từng mảng tương tự bã đậu.
• Đi tiểu khó, có cảm giác buốt nóng và rát âm đạo.
• Khi quan hệ tình dục sẽ có cảm giác đau rát khó chịu, chuyện chăn gối cũng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.
• Đôi khi sẽ có hiện tượng âm đạo chảy một chút máu, thường là sau khi quan hệ xong.

Nguyên nhân nấm gây bệnh ở chị em phụ nữ

Nấm Candida albicans là tác nhân chính gây nên bệnh viêm âm đạo do nấm. Nhiễm trùng âm đạo nếu do các loại nấm candida khác gây ra thì bệnh sẽ rất phức tạp. Những trường hợp này sẽ khó điều trị hơn và thường cần sự can thiệp của các liệu pháp chuyên sâu.

Có rất nhiều nguyên nhân khác dẫn đến việc bị nhiễm nấm âm đạo như sau:

• Sự thay đổi hormone: Đây được xem là nguyên nhân mà nhiều chị em mắc phải, đặc biệt là khi bắt đầu mang thai. Trong quá trình mang thai, kinh nguyệt dừng lại và cơ thể bắt đầu xuất hiện những thay đổi. Chính điều này dẫn đến sự mất cân bằng trong âm đạo của bạn. Ngoài ra, phụ nữ ở thời kỳ tiền mãn kinh cũng rất dễ mắc bệnh.
• Bệnh tiểu đường: Nếu bạn không kiểm soát tốt được bệnh tiểu đường của mình thì âm đạo cũng sẽ chịu ảnh hưởng không nhỏ. Sự gia tăng lượng đường trong màng nhầy của âm đạo có thể tạo ra môi trường pH thích hợp. Đây là địa điểm thích hợp cho nấm men phát triển.
• Thuốc kháng sinh: Khi bạn sử dụng kháng sinh không đúng liều lượng hay quy cách cũng là nguyên nhân mắc bệnh. Những loại thuốc này vừa tiêu diệt vi khuẩn hại vừa giết chết lợi khuẩn sống trong âm đạo của bạn. Vì vậy, nhiều người thường ví kháng sinh là “con dao hai lưỡi”.
• Thụt rửa âm đạo không đúng cách: Việc thụt rửa âm đạo quá sâu mỗi ngày có thể làm thay đổi sự cân bằng pH trong âm đạo, từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và lây lan. Ngoài ra, khi thụt rửa sâu thì móng tay có thể làm xước thành niêm mạc của bạn nữa đấy!
• Hệ thống miễn dịch suy yếu: Nếu hệ miễn dịch của bạn bị rối loạn, hoặc chị em đang mắc các bệnh về đường hô hấp hay tiêu hóa cũng là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến việc nấm âm đạo phát triển không kiểm soát.
• Quan hệ tình dục: Mặc dù nấm âm đạo không lây truyền qua đường tình dục nhưng chị em cũng đừng chủ quan. Những loại nấm gây hại vẫn có thể truyền từ người này sang người khác thông qua quan hệ tình dục, đặc biệt là quan hệ bằng miệng.

Nấm âm đạo có nguy hiểm không? Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nấm âm đạo cũng như các bệnh phụ khoa khác, vô cùng nguy hiểm nếu người bệnh không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng cách. Bệnh để quá lâu sẽ dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm hơn ảnh hưởng tới sức khỏe và tâm lý như:

• Vi khuẩn phát triển ngược lên các cơ quan khác từ đó gây viêm nhiễm đường tiết niệu, vùng chậu hay tử cung,…
• Tạo ra môi trường có độ pH không phù hợp và tiêu diệt tinh trùng. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến vô sinh, hiếm muộn hay dị tật ở thai nhi.
• Bệnh viêm âm đạo nếu tái phát nhiều lần còn gia tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng,…
• Nếu mẹ bầu mắc bệnh thì cơ thể khó chịu, thai kỳ thêm căng thẳng.
• Nguy cơ nhiễm trùng nước ối cao vì vi khuẩn xâm nhập.
• Nếu trẻ sinh thường sẽ có nguy cơ cao mắc các bệnh về đường hô hấp.
• Tăng nguy cơ sảy thai, sinh non, sinh thiếu tháng.

Nấm âm đạo hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu bạn kịp thời thăm khám và được chữa trị đúng cách. Bạn cần đến gặp bác sĩ ngay nếu:

• Bạn thấy cơ thể xuất hiện các triệu chứng nhiễm nấm âm đạo lần đầu tiên.
• Bạn cảm thấy không an tâm về tình trạng sức khỏe, tâm sinh lý của bản thân, hay ốm vặt.
• Các triệu chứng nấm âm đạo của bạn không thuyên giảm sau một thời gian điều trị. Đôi khi còn xuất hiện thêm các triệu chứng khác.

Các phương pháp trị viêm âm đạo do nấm hiệu quả hiện nay

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị viêm âm đạo do nấm. Tùy vào tình trạng sức khỏe và thể trạng bệnh mà bạn có thể lựa chọn phương án chữa trị phù hợp. Bạn có thể tham khảo một vài hướng chữa bệnh dưới đây.

Chữa nấm âm đạo tại nhà bằng mẹo dân gian

Với tình trạng viêm nấm âm đạo nhẹ và chớm có biểu hiện thì bạn đừng quá lo lắng. Chị em hoàn toàn có thể áp dụng một số mẹo dân gian dễ làm ngay tại nhà, vừa đơn giản, hiệu quả lại tiết kiệm thời gian.

• Tỏi: Các chị em có ăn từ 3 – 4 tép tỏi/ ngày để diệt khuẩn, làm ấm cơ thể và tăng sức đề kháng cũng như tiêu viêm. Trong tỏi có chứa hoạt chất Allicin tự nhiên rất tốt cho sức khỏe, bởi vậy hãy bổ sung tỏi vào chế độ ăn uống mỗi ngày của bạn một cách đều đặn.
• Lá ổi: Lá ổi là loại lá quen thuộc nhưng lại có công dụng trị nấm cực hiệu quả. Bạn chỉ cần đun sôi nước cùng với lá ổi trong vòng 30 phút, sau đó lấy nước lá ổi để nguội vệ sinh trực tiếp vùng kín hàng ngày.
• Lá trầu không: Lá trầu không là cái tên quen thuộc được dùng nhiều trong điều trị các loại bệnh viêm nhiễm âm đạo. Chị em tiến hành đun sôi lá trầu không cùng một chút muối tinh, để nguội và rửa vùng kín nhẹ nhàng 2 – 3 lần/ tuần.

Vì những loại thảo dược trên đều rất lành tính, an toàn cho sức khỏe nên các mẹo dân gian thường không gây tác dụng phụ cho người sử dụng. Tuy nhiên, những cách này sẽ không phù hợp với bệnh nhân bị nấm âm đạo nặng. Khi bệnh đã chuyển biến phức tạp, chị em nên xem xét tới phương pháp đặc trị khoa học hơn.

Điều trị bệnh bằng phương pháp Tây y

Tây y là phương pháp được nhiều người áp dụng. Tuy nhiên, các loại thuốc này lại có nhiều tác dụng phụ và không thể sử dụng được trong các trường hợp chị em đang mang thai. Bởi vậy, việc sử dụng thuốc Tây y chị em cần cân nhắc thật kỹ và nghe theo hướng dẫn từ phía bác sĩ điều trị chuyên khoa.

Nếu việc điều trị viêm âm đạo do nấm không đem lại kết quả tốt hoặc bệnh tái phát nhiều lần thì bạn cần đi tái khám ngay lập tức. Trong trường hợp các triệu chứng của bạn nghiêm trọng hơn hoặc nấm men phát triển thường xuyên thì bạn cần điều trị dài ngày với đơn kê thuốc bao gồm:

• Thuốc uống đa liều: Bạn sẽ được sử dụng kết hợp 2 hoặc 3 liều thuốc chống nấm. Lưu ý đây là thuốc uống thay vì thuốc bôi. Tuy nhiên, phụ nữ mang thai lại không được sử dụng phương pháp này.
• Liệu pháp kháng Azole: Đây là thuốc dạng viên nang được đưa vào trong âm đạo của bạn. Azole có khả năng tiêu diệt nấm candida tận gốc, khác với các thuốc chống nấm thông thường.

Trong phác đồ điều trị, bác sĩ sẽ kê thêm những loại thuốc kháng sinh dạng uống để đặc trị bệnh. Công dụng của những loại thuốc này nhằm giảm ngứa ngáy, tiêu viêm kháng khuẩn,… Ngoài ra, chị em có thể sử dụng thêm thuốc bôi dạng kem hoặc gel để trị nấm candida ngoài da.

Đông y chữa viêm âm đạo do nấm

Y học cổ truyền là phương pháp cổ xưa nhưng vẫn được nhiều người tin tưởng sử dụng cho đến tận ngày nay. Đây không những là hướng điều trị bệnh hiệu quả mà còn vô cùng lành tính cũng như không để lại tác dụng phụ cho người dùng, kể cả chị em phụ nữ đang mang thai hay cho con bú.

Không chỉ đặc trị viêm nhiễm âm đạo, các bài thuốc Đông y còn giúp điều hòa khí huyết, kiện toàn tỳ vị, đồng thời nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể. Đây chính là cơ chế trị bệnh tận gốc của ông cha ta từ xưa.

Một vài bài thuốc Đông y mà bạn có thể tham khảo:

Bài thuốc 1

• 16g sinh địa
• 10g đan bì
• 12g các loại: thương truật, chi tử, sa tiền, thổ phục linh, sài hồ, bạch thược và trạch tả
• 4g cam thảo
• 8g long uất kim và đờm thảo

Cách thực hiện: Sắc tất cả nguyên liệu với 5 bát nước, đun cho tới khi cạn chỉ còn khoảng 3 bát nước là được. Chia lượng nước thu được uống thành 3 phần trong 1 ngày. Thực hiện liên tục trong khoảng 1 – 2 tháng cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.

Bài thuốc 2:

• 16g hoàng kỳ và hoài sơn
• 12g bạch truật, đăng sâm, sa tiền, bạch thược, sinh địa và đương quy
• 4g quế nhục
• 10g ngải diệp, hương phụ
• 3 trái táo tàu khô

Cách thực hiện: Sắc thuốc và dùng tương tự như bài thuốc 1. Lưu ý không sử dụng chồng chéo hai bài thuốc lên nhau.

Các bài thuốc Đông y kết hợp hiệu quả dược liệu tự nhiên đem đến hiệu quả trị bệnh tốt đa, tuy nhiên bạn không nên tự ý mua các loại thuốc trôi nổi trên thị trường để về sắc. Trong bất kỳ trường hợp nào, chị em cũng nên tìm đến các địa chỉ uy tín, tham khảo ý kiến của danh y để tránh mua phải các liều thuốc kém chất lượng.

Thực đơn dinh dưỡng cho chị em bị nấm vùng kín

Một trong những nguyên nhân chủ quan gây viêm âm đạo do nấm ở phụ nữ là do suy giảm hệ miễn dịch. Miễn dịch kém đi dẫn đến sự thay đổi độ pH âm đạo, tạo điều kiện lý tưởng để vi khuẩn, nấm,… có cơ hội tấn công và gây bệnh vùng kín.

Những loại thức ăn tốt cho sức khỏe sẽ làm hạn chế sự phát triển tối đa của hại khuẩn. Không những thế, việc ăn uống khoa học còn gián tiếp giúp cân bằng pH trong môi trường âm đạo. Dưới đây là thực đơn dinh dưỡng cho chị em bị nấm vùng kín.

• Sữa chua không đường: Sữa chua không đường chứa nhiều các acid lactic, lợi khuẩn probiotic và men vi sinh tốt cho hệ tiêu hóa. Bên cạnh đó, sữa chua còn giúp tăng sức đề kháng và khống chế vi khuẩn có hại, cân bằng lại độ pH trong âm đạo, từ đó phòng tránh và giảm viêm nhiễm hiệu quả.
• Tỏi: Tỏi không chỉ được biết đến là gia vị trên mâm cơm hằng ngày mà còn chứa nhiều vi chất kháng sinh tự nhiên có tác dụng tốt trong việc tăng sức đề kháng. Những dưỡng chất và allicin trong tỏi cũng giúp kháng khuẩn và tiêu viêm hiệu quả. Vì vậy chị em hoàn toàn có thể dùng tỏi trong món ăn hàng ngày để chống viêm nhiễm, giải độc và ngăn ngừa ung thư.
• Thực phẩm giàu vitamin C: Vitamin C được xem là loại vitamin cơ bản cần thiết nhất của con người. Trong thực đơn của chị em đang bị viêm âm đạo do nấm không thể thiếu loại vitamin này đâu nhé! Vitamin C tốt cho sức khỏe, hệ tiêu hóa và hỗ trợ điều trị viêm nhiễm phụ khoa hiệu quả. Vitamin C có nhiều trong cam, quýt, dứa, rau xanh, các loại quả màu đỏ như đu đủ, dâu tây, cà chua,…
• Thực phẩm chứa nhiều vitamin: Vitamin giúp hỗ trợ quá trình kháng viêm và phục hồi niêm mạc âm đạo sau tổn thương cực kỳ tốt. Ngoài ra, vi chất này còn có khả năng nâng cao hệ miễn dịch, tạo môi trường lý tưởng cho sự phát triển của lợi khuẩn. Một vài cách bổ sung vitamin mà các chị em có thể áp dụng như uống sữa, ăn nhiều các loại rau củ quả hàng ngày.

Viêm âm đạo nên kiêng ăn gì? Nếu bạn đang bị viêm âm đạo do nấm thì nên tránh xa một số loại thực phẩm ngay sau đây nếu không muốn bệnh tình chuyển biến nặng hơn. Ví dụ như đồ cay nóng, thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, rượu bia, chất kích thích và các loại đồ muối chua,…

Hy vọng thông tin trên đã giúp bạn có thêm những hiểu biết về căn bệnh viêm âm đạo do nấm. Ngoài ra, bài viết còn giúp bạn trang bị thêm những kiến thức về nguyên nhân và cách chữa trị bệnh hiệu quả. Chị em đừng quên thường xuyên tập thể dục để nâng cao sức đề kháng, từ đó hỗ trợ chữa viêm âm đạo do nấm tốt hơn nhé!