Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Nam khoa Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Tinh trùng dị dạng có con được không là vấn đề thắc mắc của rất nhiều quý ông. Bởi chất lượng tinh trùng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định khả năng sinh sản của người đàn ông. Tham khảo bài viết dưới đây để tìm câu trả lời chính xác nhất.

Hiểu rõ về hiện tượng tinh trùng dị dạng

Tinh trùng dị dạng là tình trạng hình thái tinh trùng bị khiếm khuyết, dị dạng về phần đầu, thân hoặc đuôi. Tinh trùng bình thường có hình dạng giống con nòng nọc, đầu tròn, đuôi đơn, dài và thẳng, tất cả những trường hợp còn lại đều là tinh trùng dị dạng. Một số hình thái dị dạng tinh trùng thường gặp như:

Dị dạng phần đầu: Đầu quá to, quá nhỏ, dẹp, méo, có 2 đầu, có ít hoặc không có mũ acrosome…
Dị dạng phần thân: bị lệch hoặc gãy khúc
Dị dạng phần đuôi: đuôi ngắn, cong, gãy đuôi hoặc có từ 2 đuôi trở lên.

Sự khiếm khuyết về hình thái tình trùng vẫn còn là đề tài được các chuyên gia đưa vào nghiên cứu. Có nhiều nguyên nhân và yếu tố tác động khiến tinh trùng bị dị dạng như:

Tuổi tác: Nam giới từ 40 trở lên là độ tuổi lão hóa, mãn dục gây suy giảm chức năng sinh lý, dễ bị rối loạn nội tiết tố… Đây là nguyên nhân khiến tinh trùng loãng, tinh trùng yếu, có nguy cơ cao bị dị dạng về hình thái..
Oxy hóa: Quá trình oxy hóa các gốc tự do trong cơ thể vô tình khiến cho chức năng sinh sản của nam giới bị suy giảm đáng kể. Theo đó, chất lượng tinh trùng cũng sẽ bị ảnh hưởng, giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, dễ xuất hiện các khiếm khuyết.
Yếu tố bệnh lý: Nam giới mắc các bệnh lý như viêm/ teo tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc một số bệnh lây nhiễm qua đường tình dục… cũng khiến cho chất lượng tinh trùng bị ảnh hưởng, tăng nguy cơ dị dạng.
Môi trường sống: Nam giới làm việc trong điều kiện môi trường không lành mạnh, có nhiều chất độc hại như hóa chất, khói bụi công nghiệp, sóng bức xạ, nhiệt độ cao từ các lò nung, sản xuất đồ điện tử… khiến tinh trùng khỏe mạnh dần bị tiêu diệt và dễ bị dị dạng, khiếm khuyết.
Thói quen xấu trong lối sống sinh hoạt: Thói quen sinh hoạt kém lành mạnh, ăn uống không đủ chất, thiếu hụt dinh dưỡng, lạm dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác, hay ngâm bồn nước nóng, mặc quần áo bó sát cơ quan sinh dục… làm giảm số lượng tinh trùng chất lượng và tăng nguy cơ dị dạng tinh trùng.

Đây là những nguyên nhân phổ biến nhất khiến tinh trùng bị dị dạng. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác về nguyên nhân cũng như hình thái dị dạng mà nam giới đang mắc phải, cần phải thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ cùng một số kiểm tra sức khỏe khác. Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định phương phác điều trị và khắc phục phù hợp.

Tinh trùng dị dạng có con được không?

Theo các chuyên gia, hình thái tinh trùng là một trong những yếu tố quan trọng quyết định khả năng sinh sản ở người đàn ông. Sự khiếm khuyết về hình thái gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng di chuyển, xâm nhập vào trứng, dẫn đến khó thụ thai. Nếu tỷ lệ tinh trùng dị dạng chiếm phần lớn trên tổng số lượng tinh trùng, khả năng có con tự nhiên sẽ rất thấp, thậm chí có nguy cơ cao vô sinh hiếm muộn.

Tuy nhiên, tình trạng này không phải tuyệt đối. Cụ thể, theo một thống kê cho thấy, nam giới có nguy cơ vô sinh cao nếu mức độ tinh trùng bị dị dạng đạt tỷ lệ trên 70% trong tổng số lượng tinh trùng có trong tinh dịch. Nhưng nếu chỉ ở mức khoảng 50% thì vẫn có cơ hội mang tự nhiên.

Nhưng tinh trùng dị dạng được thụ thai tự nhiên thành công vẫn mang rất nhiều rủi ro về phôi thai, khó phát triển,, dễ bị thai lưu hoặc tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh khi chào đời, nhất là các bệnh lý về rối loạn nhiễm sắc thể, liên quan đến gen. Vì chất lượng tinh trùng là yếu tố quyết định đến gen di truyền của đứa trẻ.

Nhìn chung, việc tinh trùng dị dạng có con được không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Không riêng gì với người đàn ông, sức khỏe sinh sản của người phụ nữ cũng góp phần không nhỏ đến quá trình thụ thai tự nhiên. Do đó, nếu kết hôn và “thả cửa mong con” đã lâu nhưng không có tín hiệu, tốt nhất nên chủ động thăm khám tại bệnh viện chuyên khoa hiếm muộn để được thăm khám và thực hiện các chỉ định phù hợp để có con.

Nam giới bị tinh trùng dị dạng cần làm gì để có con?

Dựa vào kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ, bác sĩ sẽ có những số liệu chính xác về số lượng bao nhiêu tinh trùng khỏe mạnh, bao nhiêu tinh trùng dị dạng… Ngoài ra, một số xét nghiệm khác như siêu âm tuyến tiền liệt, siêu âm tinh hoàn, định lượng hormone… cũng giúp tìm ra nguyên nhân chính xác để áp dụng biện pháp điều trị phù hợp.

Có nhiều cách xử lý cải thiện tình trạng tinh trùng dị dạng và dễ có con tự nhiên. Mỗi trường hợp nguyên nhân khác nhau sẽ áp dụng cách chữa khác nhau:

1. Điều trị bằng thuốc

Trên thực tế, hiện nay chưa có bất kỳ loại thuốc đặc trị nào để chữa khỏi tinh trùng dị dạng. Vì đây là một khiếm khuyết về hình thái bẩm sinh, rất khó có thể dùng thuốc can thiệp và sửa đổi. Việc dùng thuốc chữa dị dạng tinh trùng thực chất là các loại thuốc như:

Thuốc kháng sinh: Để trị các bệnh như viêm nhiễm nam khoa gây ảnh hưởng đến tinh hoàn và chất lượng tinh trùng;
Thuốc rối loạn nội tiết: Dùng để cân bằng chỉ số hormone nội sinh trong cơ thể, cải thiện quá trình sinh tinh và ổn định chất lượng, số lượng tinh trùng khỏe mạnh;
Viên uống vitamin: Các loại viên uống TPCN bổ sung vitamin, khoáng chất cũng rất có lợi trong việc hỗ trợ cải thiện chất lượng tinh trùng, giảm số lượng tinh trùng dị dạng và hỗ trợ sinh sản.

Lưu ý: Chỉ dùng thuốc sau khi thăm khám và có chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc với liều dùng cảm tính hoặc lạm dụng trong thời gian dài để phòng ngừa các rủi ro, tác dụng phụ gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

2. Phẫu thuật

Một số trường hợp tinh trùng dị dạng do ảnh hưởng từ bệnh lý giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc tắc ông dẫn tinh bắt buộc phải phẫu thuật để điều trị. Phương pháp này đem lại hiệu quả cao và tương đối an toàn nhờ kỹ thuật y học tiến bộ. Sau phẫu thuật, chất lượng tinh trùng được cải thiện rõ rệt và sức khỏe sinh sản cũng ổn định hơn, tăng tỷ lệ có thai tự nhiên, phòng ngừa vô sinh.

Tuy nhiên, vì can thiệp ngoại khoa là thủ thuật phức tạp, đòi hỏi người thực hiện phải có tay nghề cao. Nên tốt nhất hãy thực hiện ở những cơ sở y tế, bệnh viện chuyên khoa lớn, có đội ngũ y bác sĩ có chuyên môn cao, đầy đủ trang thiết bị để đạt kết quả tốt nhất, hạn chế rủi ro.

3. Thực hiện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản

Ngoài các biện pháp điều trị nguyên nhân bệnh lý gây khó có con, bác sĩ cũng sẽ tư vấn kỹ về các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản dành cho nam giới có 100% tinh trùng dị dạng. Một số kỹ thuật tân tiến được áp dụng phổ biến hiện nay như:

Bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI);
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF);
Tiêm tinh trùng vào bào tương (ICSI);

Đây là những can thiệp bước đầu nhằm lọc rửa và chọn ra những tinh trùng khỏe mạnh nhất, có hình thái bình thường, không có bất kỳ khiếm khuyết nào. Sau đó, áp dụng những kỹ thuật đặc biệt để đưa tinh trùng vào trong cơ thể người phụ nữ để thực hiện quá trình thụ thai. Nếu thụ thai thành công, phôi sẽ làm tổ trong tử cung và phát triển thành thai nhi như bình thường.

Ngày nay, phương pháp này rất phổ biến, tuy nhiên lại rất tốn kém chi phí nên không phải cặp vợ chồng nào cũng có thể áp dụng được.

Biện pháp phòng ngừa tinh trùng dị dạng gây vô sinh

Phòng bệnh hơn chữa bệnh luôn là tiêu chí chăm sóc sức khỏe hàng đầu, nhất là đối với sức khỏe sinh sản. Để phòng ngừa vô sinh hiếm muộn do tinh trùng dị dạng, các quý ông cần thực hiện các biện pháp chăm sóc tích cực, đảm bảo chất lượng tinh trùng khỏe mạnh. Dưới đây là những cách cần thực hiện trước nếu có kế hoạch sinh sản.

Về chế độ ăn uống

Xây dựng thực đơn ăn uống khoa học và cân đối, đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là cơ quan sinh sản.
Ưu tiên các loại thực phẩm tốt cho tinh trùng như nhóm vitamin C, chất xơ, chất đạm, acid folic, omega-3, kẽm… từ thịt cá tươi, rau xanh, trái cây, củ quả, ngũ cốc, sữa, hạt…
Tránh ăn thường xuyên những món thức ăn nhanh, chế biến sẵn, đồ đóng hộp, nhiều dầu mỡ…
Từ bỏ thói quen nghiện hút thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích khác nếu muốn cải thiện chất lượng tinh trùng và có con tự nhiên.
Bổ sung đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể mỗi ngày.

Về chế độ sinh hoạt

Giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, tắm gội và lau rửa kỹ vùng sinh dục để phòng ngừa các bệnh viêm nhiễm nam khoa.
Tắm nước ấm vừa phải hoặc nước mát khi thời tiết nóng bức, tránh tắm nước nóng quá 34 độ.
Không nên mặc quần áo quá chật, bó sát, nhất là quần lót để tránh gây tổn hại đến tinh hoàn, dương vật.
Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su, quan hệ nhẹ nhàng, tư thế phù hợp và đặc biệt chung thủy để tránh nguy cơ mắc các bệnh xã hội.
Không nên đặt điện thoại vào túi quần hoặc để laptop làm việc trên đùi.
Tập luyện thể dục thể thao, rèn luyện thể chất mỗi ngày để tăng cường sức khỏe, tăng sức đề kháng và hỗ trợ cải thiện chất lượng tinh trùng, khả năng sinh sản.
Duy trì cân nặng ổn định hoặc giảm cân nếu thừa cân béo phì cũng là một cách cải thiện chất lượng tinh trùng và sức khỏe sinh sản hiệu quả.
Thăm khám sức khỏe tổng quát định kỳ 6 tháng/ lần, trong đó có kiểm tra sức khỏe sinh sản để sớm phát hiện các bất thường và điều trị sớm.

Tinh trùng dị dạng là vấn đề tiêu cực liên quan đến sức khỏe sinh sản của người đàn ông, thậm chí có thể gây vô sinh nếu không chữa trị. Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp có thai tự nhiên tốt nếu tỷ lệ tinh trùng dị dạng không quá cao. Do đó, hãy thăm khám càng sớm càng tốt để được tư vấn cách điều trị phù hợp để có con tự nhiên, phòng ngừa vô sinh và tiết kiệm chi phí đối với trường hợp thụ tinh nhân tạo.

Có thể bạn quan tâm

Dấu Hiệu Tinh Trùng Loãng Và Hướng Khắc Phục Hiệu Quả [CHUYÊN GIA HƯỚNG DẪN]

Tinh Trùng Vón Cục Như Thạch Do Đâu? Làm Sao Để Xử Lý?