Gợi ý thực đơn cho người suy thận độ 3 bổ sung dinh dưỡng
Người bị suy thận độ 3 cần có một chế độ dinh dưỡng riêng biệt và phù hợp nhằm hỗ trợ điều trị, bảo tồn chức năng thận tốt nhất. So với những người ăn uống không khoa học, thực đơn cho người suy thận độ 3 đặc trưng với lượng protein thấp, nhằm hạn chế ure máu và ngăn chặn tiến triển bệnh. Tham khảo thực đơn chuẩn được gợi ý trong bài viết dưới đây.
Suy thận độ 3 nguy hiểm như thế nào?
Suy thận là bệnh lý mãn tính đặc trưng bởi tình trạng suy giảm chức năng thận mãn tính. Phần lớn các trường hợp suy thận đều xuất phát từ các bệnh lý kèm theo phát sinh biến chứng như đái tháo đường, huyết áp, tim mạch, xơ vữa động mạch, các bệnh về thận (sỏi thận, xơ vữa động mạch, hội chứng thận hư…), gout, u tiền liệt tuyến…
Suy thận được chia làm 5 cấp độ, tương ứng với 5 giai đoạn điển hình của quá trình tiến triển bệnh. Trong đó, suy thận độ 3 là giai đoạn bệnh đã phát triển ở mức nặng, các triệu chứng biểu hiện rõ rệt, bắt đầu có xu hướng biến chứng, cảnh báo sự tổn thương nghiêm trọng của thận.
Dựa theo lý thuyết, một người được chẩn đoán suy thận độ 3 chứng tỏ chức năng thận đã suy giảm đến 70 – 80%, khả năng hoạt động không còn tốt nữa. Thông qua xét nghiệm đo chỉ số tốc độ lọc máu của cầu thận, suy thận độ 3 được chia làm 2 giai đoạn gồm 3a và 3b. Cụ thể như sau:
- Giai đoạn 3a: Suy giảm chức năng thận ở mức độ nhẹ hoặc trung bình, chỉ số tốc độ lọc cầu thận dao động trong khoảng từ 45 – 59 mL/ phút/ 1.73m².
- Giai đoạn 3b: Thận tổn thương và suy giảm chức năng ở mức độ nặng, chỉ số lọc cầu thận giảm xuống đáng kể, chỉ còn ở mức 30 – 44 mL/ phút/ 1.73².
Bệnh nhân suy thận độ 3 có 5 triệu chứng đặc trưng sau:
- Thay đổi tính chất và màu sắc nước tiểu: Nước tiểu lẫn bọt, chuyển màu vàng đậm hoặc nâu do lẫn máu, đạm niệu cao, tiểu nhiều về đêm, lượng nước tiểu ít…
- Phù nề: Chức năng lọc thải của thận suy giảm khiến cơ thể tích nước, dẫn đến sưng phù toàn thân, nhất là 2 bắp chân, 2 tay, bọng mắt… Kèm theo cảm giác da căng, ấn lõm do chứa bọng nước.
- Đau nhức: Người bị suy thận độ 3 thường phải đối mặt với những cơn đau lưng, đau 2 bên mạn sườn dữ dội. Cơn đau thường phát sinh ở các vị trí mô mềm, đau râm ran, âm ỉ, nhưng đôi khi lại quặn thắt và lan sang nhiều vị trí khác. Một số trường hợp người bệnh chưa biết bị suy thận khi gặp triệu chứng này thường nhầm lẫn với bệnh xương khớp.
- Chuột rút: Chức năng cân bằng điện giải của thận suy giảm gây mất cân bằng các chất có trong máu. Hậu quả là người bệnh thường xuyên gặp tình trạng co quắp tay chân, chuột rút đau nhức khó chịu.
- Da dẻ xanh xao, mệt mỏi: Thận có nhiệm vụ điều hòa hormone kích thích sản sinh tế bào hồng cầu, duy trì sự khỏe mạnh của cơ thể. Tuy nhiên, suy thận độ 3 gây ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình tái tạo và phục hồi các tế bào hồng cầu cần thiết. Lâu ngày gây thiếu máu, người bệnh mệt mỏi, dễ hoa mắt, chóng mặt, da dẻ xanh xao.
Vì sao chế độ ăn uống lại quan trọng đối với người bị suy thận độ 3?
Bên cạnh tiếp nhận sự điều trị y tế từ bác sĩ chuyên khoa, bệnh nhân suy thận độ 3 cần xây dựng khẩu phần ăn hợp lý nhằm duy trì thể chất, nâng cao sức khỏe để đáp ứng phác đồ trị bệnh, góp phần bảo tồn chức năng thận. Đã có rất nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh một chế độ dinh dưỡng phù hợp giúp cải thiện hiệu quả mức độ suy thận.
Theo đó, một thực đơn khoa học với các loại thực phẩm lành mạnh giúp giảm tải gánh nặng cho thận mà vẫn duy trì sức khỏe tốt. Cụ thể:
- Cung cấp nguồn dưỡng chất cần thiết đủ để duy trì các hoạt động sống và công việc, học tập hàng ngày.
- Ức chế tiến triển suy thận, phòng ngừa biến chứng, rủi ro nguy hiểm.
- Duy trì cân nặng phù hợp do bảo tồn khối lượng cơ.
- Phòng ngừa nhiễm trùng và các biến chứng liên quan.
Nhu cầu dinh dưỡng của người suy thận độ 3 tùy theo từng người sẽ khác nhau, dựa vào kết quả xét nghiệm chẩn đoán mà sau đó bác sĩ sẽ tư vấn thực đơn ăn uống phù hợp.
Cụ thể, chế độ ăn uống cho người bệnh suy thận độ 3 cần tuân thủ các tiêu chí sau:
- Người bị suy thận độ 3 cần bổ sung năng lượng khoảng 35 – 45 kcal/ kg/ ngày, chất đạm khoảng 0.8g/ kg cân nặng, còn chất béo < 30%, carbohydrate khoảng 55 – 60% trên tổng khẩu phần ăn hàng ngày.
- Bổ sung đủ và đúng lượng đạm cần thiết cho cơ thể, không thừa không thiếu. Trong đó, việc thừa đạm sẽ tăng tích tụ chất độc trong máu, càng tạo gánh nặng cho thận, khiến bệnh suy thận ngày càng nặng hơn.
- Khuyến khích nên ưu tiên sử dụng nguồn đạm thực vật nhiều hơn động vật với tỷ lệ 6:4.
- Nên chọn nguồn đạm từ các loại ngũ cốc, bột sắn, miến dong là tốt nhất… Hạn chế đạm từ thịt, cá, lúa mì, gạo…
- Giảm lượng natri (muối) và phosphat, kali trong bữa ăn hàng ngày. Vì đây là các chất khó lọc thải, càng tạo áp lực lên thận và tăng nguy cơ phát sinh biến chứng tại thận cùng nhiều cơ quan khác. Do đó, hãy hạn chế dùng muối, các loại thực phẩm đóng hộp, thực phẩm chứa phosphat như trứng, sữa…
- Sử dụng nguồn chất béo lành mạnh từ cá giàu acid béo omega-3, dầu oliu, dầu cải…
- Uống đủ lượng nước theo chỉ định, không nên uống quá mức cho phép, nhất là những bệnh nhân suy thận độ 3 đang bị phù nề nghiêm trọng, tiểu ít…
Trong thực đơn cho người suy thận độ 3 nên có và kiêng các loại thực phẩm sau:
Nên ăn
- Nhóm tinh bột: như miến, bột sắn dây, bánh đúc, gạo lứt, miến dong, khoai sọ, bắp (ngô) hoặc bánh mì đen….;
- Nhóm chất béo: ưu tiên sử dụng nguồn chất béo từ nhóm thực phẩm không bão hòa như dầu cá, dầu thực vật, tránh sử dụng thực phẩm có nguồn chất béo cao như da gà, mỡ heo…;
- Nhóm chất đạm: sử dụng nguồn đạm thực vật nhiều hơn đạm động vật. Chẳng hạn như các trứng, sữa, đậu nành, các loại thịt trắng như gà, vịt, cá, ếch…;
- Nhóm kali: Cơ thể rất cần kali để duy trì sự hoạt động của các cơ quan như tim, phổi, thận… Tuy nhiên, với người bị suy thận độ 3 cần chọn những loại thực phẩm chứa kali phù hợp. Tránh nguồn thực phẩm giàu kali quá mức cần thiết như nước dừa, chuối, mít, cam, bơ, rau chân vịt…;
- Nhóm các loại khoáng chất khác: như phospho (từ sữa, trứng, các chế phẩm từ sữa…), natri (ăn nhạt, giảm lượng muối), canxi (hạn chế ăn các loại hải sản giàu canxi như tôm, cua, nghêu…).
Kiêng ăn
- Thực phẩm giàu kali như chuối khô, nho khô, bơ, thanh long…;
- Thực phẩm giàu cholesterol như phô mai, bơ, lòng đỏ trứng, dầu dừa, nội tạng động vật (tim, gan, phổi…), mỡ, da…;
- Các loại rau có lá màu xanh đậm như rau dền, rau đay, rau ngót, rau muống hoặc các loại đậu, nấm mèo;
- Thực phẩm giàu natri như các loại mắm, cá muối, xúc xích, trứng muối, khoai tây chiên, mì gói, bánh mì…;
- Thực phẩm giàu phospho như lá lốt, hạt sen khô, lòng đỏ trứng, tôm khô, thịt bò, nấm đông cô…;
Gợi ý thực đơn cho người suy thận độ 3 được chuyên gia công nhận
Dưới đây là gợi ý thực đơn ăn uống trong vòng 7 ngày dành cho người bệnh suy thận độ 3:
# Thực đơn ngày thứ 1
Nhu cầu dinh dưỡng: 1600kcal, với 60g đạm.
- Bữa sáng: 1 tô miến bò
- Bữa trưa:
- Trứng chiên hành tây
- 1 tô canh cải cầu vồng thịt bò
- 1 chén cơm gạo tẻ
- Bữa xế: 1/2 cái bánh mì và 200ml sữa bò
- Bữa tối:
- Cá trắm sốt cà
- 1 đĩa mì trứng xào cải ngọt
- 1 chén cơm gạo tẻ
# Thực đơn ngày thứ 2
Nhu cầu dinh dưỡng: 1800kcal, với 60g đạm.
- Bữa sáng: 1 ổ bánh mì đen
- Bữa trưa:
- Cá nục kho
- 1 tô canh rau dền thịt heo xay
- 1 chén cơm gạo tẻ
- Bữa xế: Vài quả việt quất
- Bữa tối:
- Rau muống xào tỏi
- Sườn xào chua ngọt
- 1 tô canh bông atiso
- 1 chén cơm gạo tẻ
# Thực đơn ngày thứ 3
Nhu cầu dinh dưỡng: 1800kcal, với 70g đạm.
- Bữa sáng: 1 đĩa miến xào rau củ
- Bữa trưa:
- Cá chẽm chiên
- Măng tây xào tỏi
- 1 chén cơm gạo tẻ
- Bữa xế: 5 quả dâu tây
- Bữa tối:
- Mọc xốt cà chua
- 1 đĩa bông cải xanh luộc
- 1 chén cơm gạo tẻ
# Thực đơn ngày thứ 4
Nhu cầu dinh dưỡng: 1800kcal, với 80-85g đạm.
- Bữa sáng: 1 tô phở bò
- Bữa trưa:
- Cá hồi áp chảo
- Canh bắp cải
- 1 chén cơm gạo tẻ
- Bữa xế: 1 quả táo
- Bữa tối:
- Gà kho gừng (bỏ da)
- 1 tô salad rau củ với dầu ô liu
- 1 chén cơm gạo tẻ
# Thực đơn ngày thứ 5
Nhu cầu dinh dưỡng: 1900 – 2000kcal, với 70g đạm.
- Bữa sáng: 1 tô miến bò
- Bữa trưa:
- Cá ba sa kho thơm
- 1 đĩa cải thìa xào tỏi
- 1 chén cơm gạo tẻ
- Bữa xế: 1 củ khoai lang nhỏ
- Bữa chiều:
- Canh cá trê nấu bầu
- Bông cải xào ớt chuông
- 1 chén cơm gạo tẻ
# Thực đơn ngày thứ 6
Nhu cầu dinh dưỡng: 1900 – 2000kcal, với 80g đạm.
- Bữa sáng: 1 tô miến gà
- Bữa trưa:
- 3 con cá bống trứng chiên
- 1 đĩa rau luộc
- Đậu phụ sốt cà
- 1 chén cơm gạo tẻ
- Vài quả việt quất
- Bữa xế: 1 củ khoai lang nhỏ
- Bữa tối:
- Thịt heo nạc rim nhạt
- 1 tô salad trứng và cá hồi
- 1 chén canh rong biển
- 1 chén cơm gạo tẻ
- Bữa xế: 1 chén chè bột sắn
- Bữa tối:
- Cá nục kho
- 1 tô canh bắp cải
- 1 chén cơm gạo tẻ
# Thực đơn ngày thứ 7
Nhu cầu dinh dưỡng: 1900 – 2000kcal, với 90g đạm.
- Bữa sáng: 1 tô phở bò.
- Bữa trưa:
- Cá hồi áp chảo
- 1 đĩa rau luộc
- 1 chén cơm gạo tẻ
- Bữa xế: 1 quả thanh long
- Bữa tối:
- Bí luộc
- Đậu hũ nhồi thịt
- Vài lát thịt luộc
- 1 chén cơm gạo tẻ
Lưu ý: Thông tin về thực đơn hàng ngày cho bệnh nhân suy thận độ 3 chỉ mang tính tham khảo. Tùy theo sở thích ăn uống và nhu cầu dinh dưỡng để điều chỉnh lại cho phù hợp.
Lưu ý cần biết về thực đơn ăn uống cho người suy thận độ 3
Để phát huy tối đa những lợi ích tích cực từ việc thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học, hỗ trợ trị bệnh suy thận độ 3 tối ưu, người bệnh cần chú ý các vấn đề sau:
- Giảm lượng đạm, muối, kali, phosphat… và các món chiên xào dầu mỡ, quá mặn, quá ngọt trong thực đơn ăn uống hàng ngày.
- Tăng cường bổ sung các loại rau xanh, củ quả, trái cây tươi, dầu thực vật, đường thực vật, uống sữa tăng cường canxi…
- Chú ý bổ sung lượng nước vừa đủ dựa theo nhu cầu và tình trạng bệnh.
- Tránh sử dụng các loại thực phẩm có vị chua như rau cải muối chua, ô mai, mứt quả chua, sữa chua…
- Nói không với các chất kích thích như trà đặc, cà phê, rượu bia…
Ngoài ăn uống, bệnh nhân suy thận độ 3 cũng cần chú ý điều chỉnh lối sống sinh hoạt khoa học giúp ngăn chặn diễn tiến của bệnh, góp phần cải thiện bệnh hiệu quả.
- Rèn luyện thể chất, tập thể dục thể thao hàng ngày, tập vừa sức, chọn những bộ môn phù hợp với thể trạng sức khỏe hiện tại.
- Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi, cân đối giữa thời gian làm việc và thời gian thư giãn, tránh stress, căng thẳng, tránh thức khuya.
- Duy trì trạng thái tinh thần tích cực, lạc quan cũng là yếu tố quan trọng góp phần đẩy lùi bệnh tật tốt hơn.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ theo lịch hẹn với bác sĩ để theo dõi tiến triển bệnh, từ đó có sự điều chỉnh phù hợp trong phác đồ điều trị.
Bất kỳ giai đoạn suy thận nào cũng đều cần phải có chế độ dinh dưỡng phù hợp để hỗ trợ cải thiện bệnh tốt nhất, kể cả suy thận độ 3. Nếu chưa có đủ các kiến thức về dinh dưỡng, hãy chủ động thăm khám chuyên khoa và nhờ sự tư vấn của chuyên gia nhằm hỗ trợ xây dựng thực đơn cho người suy thận độ 3 phù hợp nhất.
Có thể bạn quan tâm
ĐẶT LỊCH HẸN
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!