Tình Trạng Thoát Vị Đĩa Đệm Gây Tê Chân và Cách Khắc Phục

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Thoát vị đĩa đệm Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Thoát vị đĩa đệm gây tê chân thường là dấu hiệu chèn ép dây thần kinh từ một đĩa đệm thoát vị. Điều này khiến người bệnh có cảm giác khó chịu, rối loạn cảm giác ở chân dẫn đến những hạn chế khi vận động và đi lại. Người bệnh cần liên hệ với bác sĩ để được điều trị dứt điểm và ngăn biến chứng.

Thoát vị đĩa đệm gây tê chân
Tìm hiểu nguyên nhân, cách chẩn đoán và điều trị thoát vị đĩa đệm gây tê chân

Vì sao thoát vị đĩa đệm gây tê chân?

Thoát vị đĩa đệm là thuật ngữ chỉ tình trạng bao xơ của đĩa đệm bị rách/ thủng khiến phần nhân bên trong di chuyển và thoát khỏi vị trí trung tính. Khối thoát vị có xu hướng tạo áp lực và chèn ép lên các rễ thần kinh. Điều này khiến người bệnh đau đớn nghiêm trọng kèm theo tê yếu chi và nhiều triệu chứng khác.

Đĩa đệm thoát vị thường liên quan đến thoái hóa cột sống và chấn thương mạnh khiến đĩa đệm nứt vỡ. Điều này cũng liên quan đến quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể.

Tê chân là một triệu chứng thường gặp của thoát vị đĩa đệm. Tình trạng này xảy ra khi dây thần kinh bị kích thích / chèn ép bởi một hay nhiều đĩa đệm đang thoát vị (thường gặp ở những người thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng và thoát vị đốt sống cổ). 

Khi dây thần kinh bị chèn ép, nó có thể tổn thương, giảm chức năng dẫn truyền tín hiệu thần kinh giao cảm đến chân và những cơ quan vận động của chân. Thoát vị đĩa đệm gây tê chân có xu hướng tăng dần kèm theo rối loạn cảm giác, ảnh hưởng đến khả năng đi lại và vận động của bệnh nhân.

Thoát vị đĩa đệm gây tê chân xảy ra khi dây thần kinh bị kích thích hoặc chèn ép
Thoát vị đĩa đệm gây tê chân xảy ra khi dây thần kinh bị kích thích hoặc chèn ép do khối thoát vị

Khi không được điều trị, tình trạng thoát vị đĩa đệm gây tê chân có thể dẫn đến tê mỏi kéo dài, bệnh nhân đi đứng không vững và dễ vấp ngã. Hơn nữa tình trạng này cũng có thể dẫn đến yếu cơ, teo cơ và tăng nguy cơ liệt.

Thoát vị đĩa đệm gây tê chân có sao không?

Thoát vị đĩa đệm gây tê chân thường xảy ra trong giai đoạn nặng của bệnh, khi khối thoát vị đã chèn ép lên dây thần kinh và khiến nó bị tổn thương. Về cơ bản, cảm giấc tê chân thường đi kèm với tình trạng yếu chi, đau mỏi hoặc đau nhức nghiêm trọng. Điều này làm ảnh hưởng đến khả năng đi lại và chức năng vận động của bênh nhân.

Hầu hết các trường hợp cho biết tê chân do thoát vị đĩa đệm khiến họ khó chịu, dễ vấp ngã nên có xu hướng ít vận động. Trong giai đoạn phát triển, tê chân do đĩa đệm hỏng không được kiểm soát có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng sau:

  • Yếu cơ
  • Teo cơ chân
  • Mất hoặc giảm chức năng vận động
  • Tăng nguy cơ liệt
  • Tổn thương dây thần kinh vĩnh viễn

Mặt khác, bệnh thoát vị đĩa đệm tiến triển có thể gây rối loạn chức năng ruột và bàng quang, đau thần kinh tọa, hội chứng chùm đuôi ngựa và nhiều biến chứng nghiêm trọng khác. Chính vì vậy, người bệnh cần được khám và có những cách xử lý thích hợp để ngăn ngừa.

Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm gây tê chân

Thông thường, thoát vị đĩa đệm gây tê chân có tể được phát hiện trong giai đoạn kiểm tra lâm sàng. Trong quá trình thăm khám, người bệnh được đặt nhiều câu hỏi về các vấn đề sau:

  • Thời điểm và mức độ tê chân
  • Các triệu chứng đi kèm, đặc điểm đau
  • Tiền sử bệnh hoặc chấn thương (nếu có)
  • Thói quen sinh hoạt và công việc

Ngoài ra bác sĩ có thể ấn vào điểm đau, yêu cầu người bệnh đi lại, thực hiện một số nghiệm pháp giúp đánh giá tình trạng tê yếu và khả năng vận động của bệnh nhân. Để xác định tê chân do thoát vị đĩa đệm và mức độ nghiêm trọng, nhiều xét nghiệm hình ảnh cũng được chỉ định, bao gồm:

  • Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang cho phép kiểm tra cấu trúc xương cột sống.
  • Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI tạo ra hình ảnh chi tiết về xương cột sống và các mô mềm xung quanh (bao gồm cả dây thần kinh và mạch máu). Điều này giúp xác định và đánh giá khối thoát vị chèn ép lên dây thần kinh. Ngoài ra hình ảnh MRI còn giúp phân biệt dây thần kinh bị chèn ép do đĩa đệm thoát vị hoặc do một số nguyên nhân nghiêm trọng khác, chẳng hạn như u tủy sống.
  • Chụp cắt lớp vi tính (CT): Nếu khó phát hiện bất thường, chụp cắt lớp sẽ được chỉ định. Kỹ thuật này có khả năng tìm kiếm những tổn thương nhỏ khó thấy hoặc nằm sâu bên trong.
  • Điện cơ hoặc nghiên cứu dẫn truyền thần kinh: Đây là hai xét nghiệm cần thiết cho bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm gây tê chân. Xét nghiệm này cho phép đánh giá khả năng dẫn truyền tín hiệu của cơ và dây thần kinh. Từ đó xác định dây thần kinh có bị tổn thương hay không.
  • Xét nghiệm máu: Để đảm bảo tê chân không do bệnh tiểu đường hoặc lạm dụng rượu, bệnh nhân có thể được chỉ định xét nghiệm máu.
Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Chụp cộng hưởng từ (MRI) giúp xác định đĩa đệm tổn thương và mức độ ảnh hưởng

Thoát vị đĩa đệm gây tê chân thường được chẩn đoán phân biệt với những bệnh lý sau:

  • Bệnh tiểu đường
  • Đau thần kinh tọa
  • Khối u
  • Bệnh động mạch ngoại vi
  • Hội chứng đường hầm cổ chân
  • Đau cơ xơ hóa
  • Thoái hóa cột sống
  • Chấn thương cột sống (như gãy xương cột sống)
  • Hẹp ống sống

Điều trị thoát vị đĩa đệm gây tê chân

Để điều trị tê chân, bệnh thoát vị đĩa đệm cần được khắc phục. Ngoài ra những biện pháp khác có thể giúp giảm cảm giác tê bì cho người bệnh.

1. Biện pháp khắc phục tại nhà

Những biện pháp chăm sóc tại nhà có thể giúp bạn giảm bớt triệu chứng đau và tê chân do thoát vị đĩa đệm. Cụ thể:

  • Nghỉ ngơi

Nghỉ ngơi hợp lý giúp giảm áp lực thần kinh, giảm đau, giảm tê chân và bàn chân. Ngoài ra biện pháp này còn giúp thư giãn và giảm áp lực lên cột sống, hạn chế sự kích thích thần kinh của những khối thoát vị.

  • Xoa bóp

Xoa bóp nhẹ nhàng là một trong những cách giảm thoát vị đĩa đệm gây tê chân. Khi thực hiện, lực tác động ở tay có thể giúp thư giãn cơ, xương khớp và các dây thần kinh, tăng lưu thông máu. Điều này giúp giảm cảm giác tê bì và cải thiện chức năng vận động cho bệnh nhân.

Ngoài ra biện pháp xoa bóp còn có tác dụng giảm đau, giảm co thắt cho bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm. Tuy nhiên cần xoa bóp đúng cách và thực hiện với lực thích hợp. Để tăng hiệu quả, có thể xoa bóp với tinh dầu thảo mộc.

  • Tắm muối Epsom

Trong loại muối này có chứa magie. Nhờ đó tắm với muối Epsom giúp tăng lưu thông máu, tăng lưu lượng máu đến chân. Từ đó giảm cảm giác tê chân hiệu quả. Ngoài ra biện pháp này còn giúp thư giãn và giảm đau.

  • Tập thể dục

Người bệnh cần nghỉ ngơi khi cơn đau bắt đầu và trở nên nghiêm trọng. Sau 2 – 3 ngày hoặc khi đau được kiểm soát, người bệnh nên vận động và tập thể dục nhẹ nhàng, chẳng hạn như đi lại, tập yoga hoặc các động tác kéo giãn. Điều này giúp tăng lưu thông máu, hỗ trợ chữa thoát vị đĩa đệm và giảm chèn ép dây thần kinh. Từ đó giúp giảm đau và tê chân hiệu quả.

Tập thể dục
Tập thể dục giúp hỗ trợ chữa thoát vị đĩa đệm, giảm đau nhức và giảm cảm giác tê chân

Ngoài ra việc luyện tập đều đặn còn giúp cải thiện khả năng vận động, làm mạnh các cơ, tăng sự dẻo dai và tính ổn định cho cột sống. Đồng thời giúp thư giãn và phòng ngừa biến chứng teo cơ.

Tham khảo thêm: Gợi Ý 10 Bài Tập Thoát Vị Đĩa Đệm L4 L5 Hiệu Quả, Dễ Tập

  • Chế độ ăn uống phù hợp

Một chế độ ăn uống dinh dưỡng và lành mạnh cũng có thể góp phần thúc đẩy quá trình điều trị thoát vị đĩa đệm gây tê chân. Các nghiên cứu cho thấy, vitamin B, omega-3 có khả năng giảm viêm, giảm đau mãn tính và kiểm soát cảm giác tê bì do tổn thương thần kinh.

Ngoài ra người bị thoát vị đĩa đêm nên ăn thực phẩm giàu canxi, magie và vitamin D. Những thành phần dinh dưỡng này có thể đẩy nhanh quá trình chữa lành của xương cột sống. Đồng thời thời tăng cường khối lượng xương và ngăn thoái hóa xương khớp tiến triển.

2. Dùng thuốc

Một số loại thuốc có thể được chỉ định khi bạn bị thoát vị đĩa đệm gây tê chân. Điều này giúp kiểm soát các triệu chứng, tránh đau và tê chân làm ảnh hưởng đến khả năng vận động.

  • Gabapentin: Thuốc Gabapentin có thể được sử dụng để ngăn chặn hoặc thay đổi tín hiệu thần kinh. Điều này giúp giảm cảm giác tê bì.
  • Thuốc giảm đau: Acetaminophen hoặc một loại thuốc giảm đau mạnh hơn (như Tramadol) thường được dùng cho những bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm. Thuốc có tác dụng giảm đau. Khi dùng có thể kiểm soát triệu chứng, hỗ trợ cải thiện khả năng vận động và giảm tê bì.
  • Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Nhóm thuốc này thường được dùng cho những cơn đau trung bình để giảm bớt cơn đau. Ngoài ra các thuốc chống viêm không steroid còn có tác dụng phòng ngừa và giảm viêm dây thần kinh. Từ đó giảm cảm giác tê chân do dây thần kinh tổn thương.

3. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu thường được chỉ định trong điều trị thoát vị đĩa đệm gây tê chân. Phương pháp này có khả năng phục hồi mà không cần dùng thuốc. Trong quá trình điều trị, những bài tập kéo giãn cột sống có tác dụng làm tăng khoảng trống giữa những đốt xương và giảm kích thước khối thoái vị. Điều này giúp giảm áp lực lên các dây thần kinh xung quanh, giảm đau và tê chân.

Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu gồm những bài tập kéo giãn cột sống giúp giảm áp lực lên các dây thần và giảm tê yếu

Ngoài ra tập vật lý trị liệu còn mang đến những tác dụng sau:

  • Thúc đẩy lưu thông máu, giảm tê bì và yếu chi
  • Làm mạnh cột sống và tăng cường sự dẻo dai
  • Phục hồi chức năng vận động và tính linh hoạt
  • Giảm nguy cơ teo cơ và liệt
  • Thư giãn cột sống
  • Làm manh các cơ và dây chằng, giúp ổn định cột sống

Chương trình vật lý trị liệu được thiết kế dựa trên tình trạng cụ thể và khả năng phục hồi của bệnh nhân.

4. Mổ thoát vị đĩa đệm

Phẫu thuật thường được chỉ định cho những bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm gây tê chân nghiêm trọng, không đáp ứng với điều trị bảo tồn (bao gồm thuốc và vật lý trị liệu).

Mổ thoát vị đĩa đệm giúp sửa chữa cột sống bị thương, giải nén dây thần kinh và kiểm soát triệu chứng. Bệnh nhân thường được yêu cầu loại bỏ đĩa đệm hỏng kết hợp cấy ghép đĩa đệm nhân tạo hoặc hợp nhất cột sống. Cả hai phương pháp này đều giúp cột sống ổn định hơn và phục hồi chức năng vận động.

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được vật lý trị liệu phục hồi chức năng. So với những giải pháp khác, mổ thoát vị đĩa đệm mang đến hiệu quả nhanh và cao hơn. Tuy nhiên bệnh nhân có thể gặp rủi ro do một vài sai sót trong phẫu thuật. Vì vậy cần khám kỹ lưỡng, cân nhắc lợi ích và rủi ro trước khi can thiệp.

Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm gây tê chân

Thoát vị đĩa đệm gây tê chân được phòng ngừa bằng cách sớm phát hiện và điều trị thoát vị đĩa đệm. Điều này giúp ngăn tổn thương thần kinh dẫn đến tê chân và nhiều biến chứng khác.

Cần thăm khám và điều trị sớm để phòng ngừa thoát vị đĩa đệm gây tê chân
Cần thăm khám và điều trị sớm để phòng ngừa thoát vị đĩa đệm gây tê chân

Ngoài ra những biện pháp đơn giãn dưới đây có thể giảm nguy cơ mắc bệnh:

  • Tránh lao động nặng nhọc, không nên mang vác vật nặng thường xuyên.
  • Thận trọng trong mọi tình huống để tránh chấn thương.
  • Loại bỏ thói quen hút thuốc lá, không lạm dụng rượu bia.
  • Xây dựng thói quen tập thể dục mỗi ngày để giảm tốc độ thoái hóa, duy trì xương khớp khỏe mạnh và dẻo dai.
  • Tăng cường bổ sung vitamin D, canxi, magie và nhiều thành phần dinh dưỡng khác từ chế độ ăn uống lành mạnh. Đây đều là chất dinh dưỡng tốt cho xương, hỗ trợ phòng ngừa thoái hóa cột sống và thoát vị đĩa đệm.
  • Thực hiện những tư thế đúng trong sinh hoạt. Không ngồi lâu một chỗ. 

Thoát vị đĩa đệm gây tê chân thường xảy ra trong giai đoạn nặng của bệnh, khi dây thần kinh đã bị kích thích hoặc chèn ép bởi một khối thoát vị lớn. Chính vì vậy những trường hợp này cần sớm được khám, xét nghiệm hình ảnh và điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

Tham khảo thêm:

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

cta-mobile-app cta-mobile-app
Zalo
Messenger