Người Bị Thận Yếu Nên Ăn Gì, Kiêng Gì Để Tốt Cho Sức Khoẻ?

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Thận yếu Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Thận yếu nên ăn gì, kiêng gì là vấn đề nên được quan tâm. Bởi một chế độ ăn tốt cho thận có thể giúp làm chậm quá trình tổn thương và kiểm soát bệnh thận. Ngoài ra nhiều thành phần dinh dưỡng có khả năng đào thải chất thải, hạn chế những vấn đề do thận yếu gây ra.

Thận yếu nên ăn gì, kiêng gì
Tìm hiểu bệnh nhân bị thận yếu nên ăn gì và kiêng gì giúp cơ thể khỏe mạnh? Nguyên tắc ăn uống

Kế hoạch ăn uống quan trọng với thận như thế nào?

Những người đang trong giai đoạn điều trị cần chú ý đến chế độ ăn uống. Việc nắm rõ thận yếu nên ăn gì và kiêng gì có thể xây dựng một chế độ ăn uống thân thiện với thận.

Hầu hết những người có kế hoạch ăn uống thân thiện và tốt cho thận có thể cải thiện sức khỏe tổng thể. Đồng thời kiểm soát bệnh lý và làm chậm quá trình tổn thương cơ quan này.

Các nghiên cứu cho thấy, một số loại thực phẩm và thành phần dinh dưỡng có khả năng cải thiện chức năng thận, ngăn chặn một số khoáng chất / axit tích tụ trong cơ thể hoặc tăng cao trong máu. Điều này vô cùng quan trọng vì thận không có khả năng lọc và đào thải những chất thải khi bị bệnh.

Ngoài ra kế hoạch ăn uống phù hợp có thể đảm bảo việc tiêu thụ những nhóm thực phẩm lành mạnh, cân bằng chất dinh dưỡng. Từ đó mang đến những lợi ích sau:

  • Giảm áp lực lên thận.
  • Ngăn ngừa những vấn đề về sức khỏe như bệnh tiểu đường và huyết áp cao. Từ đó giúp phòng ngừa bệnh thận trở nên nghiêm trọng hơn.
  • Ngăn ngừa tích tụ axit uric dẫn đến bệnh gout.
  • Cung cấp năng lượng cho cơ thể để cải thiện sức khỏe, chống mệt mỏi và làm công việc hàng ngày.
  • Xây dựng cơ bắp
  • Ngăn ngừa nhiễm trùng
  • Duy trì cân nặng khỏe mạnh.

Nguyên tắc ăn uống khi bị thận yếu

Để dễ dàng hơn trong việc xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, người bệnh cần nắm rõ những nguyên tắc dưới đây:

Thực hiện một chế độ cân bằng từ các nguồn thực phẩm lành mạnh
Ăn ít muối, ăn uống cân bằng từ các nguồn thực phẩm lành mạnh để cải thiện chức năng thận
  • Thực hiện một chế độ cân bằng từ các nguồn thực phẩm lành mạnh
  • Chọn và chuẩn bị thức ăn có ít natri (muối)
  • Chọn carbohydrate ngũ cốc nguyên hạt
  • Ăn đúng lượng calo cần thiết
  • Tăng cường bổ sung vi chất dinh dưỡng
  • Lựa chọn chất béo lành mạnh nhằm cung cấp năng lượng và tăng khả năng sử dụng một số loại vitamin trong thức ăn.
  • Ăn đúng lượng và đúng loại protein để tránh thận làm việc nhiều hơn.
  • Tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh thận, chế độ ăn uống có thể khác nhau
  • Uống nhiều nước để thanh lọc cơ thể và thải độc.

Thận yếu nên ăn gì giúp cải thiện sức khỏe?

Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến thận do chức năng lọc máu và đào thải độc tố của cơ quan này. Một chế độ ăn uống thân thiện sẽ giúp bạn giảm áp lực lên thận, tránh tổn thương thêm và duy trì sức khỏe tổng thể.

Vậy người bị thận yếu nên ăn gì, kiêng gì? Dưới đây là những loại thực phẩm tốt nhất:

1. Rau củ và trái cây

Rau củ và trái cây là nhóm thực phẩm không thể thiếu đối với những người có rối loạn và suy giảm chức năng thận. Nhóm thực phẩm này là nguồn bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết cho quá trình phục hồi tổn thương ở thận. Đồng thời duy trì sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa một số vấn đề liên quan đến thận yếu.

Những loại rau củ và trái cây nên được bổ sung vào chế độ ăn uống mỗi ngày:

  • Dưa hấu

Loại quả này chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh – lycopene. Khi tiêu thụ, lycopene giúp loại bỏ những gốc oxy hóa tự do có hại, ngăn ngừa tổn thương thận. Tuy nhiên không nên ăn quá nhiều dưa hấu để tránh gây phản tác dụng.

  • Cải xoăn

Cải xoăn chứa 2,9 gram protein, 33 calo, 6 gram tinh bột, 0,6 gram chất béo, rất giàu chất xơ. Chính vì thế mà loại rau này được xem là một nguồn dinh dưỡng phong phú, bổ sung những thành phần cần thiết cho quá trình phục hồi thận và cơ thể.

Ngoài ra cải xoăn còn giúp điều chỉnh lượng đường trong máu sau bữa ăn. Từ đó giúp cải thiện bệnh tiểu đường và bệnh thận do tiểu đường.

  • Những loại quả mọng

Những loại quả mọng như nho, dâu tây, việt quất, quả mâm xôi… đều rất tốt cho bệnh nhân bị suy thận. Trong đó nho đỏ bổ sung polyphenolic tự nhiên (resveratrol) giúp bảo vệ thận và mang lại sức khỏe cho tim mạch.

Trong khi đó dâu tây, quả mâm xôi, việt quất… giàu chất chống oxy hóa, vitamin C, chất xơ và mangan. Những dưỡng chất này giúp làm sạch độc tố trong cơ thể, kháng viêm, chống ung thư, chống nhiễm trùng, duy trì sức khỏe cho thận và tim mạch.

Những loại quả mọng
Quả mọng chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ thận, làm sạch độc tố và kháng viêm
  • Khoai lang tím

Những người bị suy thận liên quan đến thừa cân béo phì nên ăn khoai lang tím. Loại thực phẩm này giàu chất xơ và chứa những dưỡng chất giúp giảm trọng lượng cơ thể, giảm viêm và ngăn ngừa rối loạn chức năng thận.

  • Chanh

Uống một ly nước chanh ấm có thể cải thiện những vấn đề về thận. Bởi hàm lượng vitamin C và axit citric trong loại quả này có khả năng duy trì độ pH bên trong cơ thể, nâng cao sức khỏe và chức năng miễn dịch. Khi dùng nên pha loãng nước cốt chanh với một cốc nước và không thêm đường tinh luyện.

  • Táo

Táo là nguồn chất xơ, khoáng chất và vitamin dồi dào. Nhờ vậy loại quả này có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm và làm giảm cholesterol xấu. Từ đó giúp bảo vệ thận và tim mạch,chống ung thư và kiểm soát bệnh tiểu đường.

  • Súp lơ trắng

Súp lơ trắng là nguồn cung cấp folate, vitamin C và chất xơ dồi dào. Ngoài ra loại thực phẩm này còn chứa những hoạt chất giúp trung hòa các chất độc hại trong cơ thể, tốt cho gan và thận.

  • Măng tây

Có hàm lượng calo thấp nhưng chứa nhiều vitamin A, C và K, măng tây mang đến nhiều lợi ích cho những bệnh nhân bị thận yếu. Kết quả nghiên cứu cho thấy những dưỡng chất trong măng tây có khả năng bảo tồn chức năng thận.

Tuy nhiên măng tây chứa nhiều kali, canxi và phốt pho. Vì vậy người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

  • Hành tây

Hành tây chứa những hoạt chất giúp giữ cho thận hoạt động bình thường. Ngoài ra hàm lượng flavonoid và quercetin trong loại thực phẩm này giúp ngăn chặn sự lắng đọng chất béo trong mạch máu.

Hành tây cũng chứa ít kali, chứa chất chống oxy hóa quercetin giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư, chứa crom giúp chuyển hóa carbohydrate, chất béo và protein, thân thiện với thận.

  • Ớt chuông đỏ

Ớt chuông đỏ thân thiện với thận và mang đến nhiều lợi ích cho quá trình phục hồi. Về cơ bản, ớt chuông đỏ chứa ít kali, giàu vitamin C, vitamin A, vitamin B6, axit folic và chất xơ. Những thành phần dinh dưỡng này giúp loại bỏ cholesterol xấu, giảm viêm, tăng tốc độ phục hồi thận tổn thương.

Ngoài ra ớt chuông đỏ còn giàu chất chống oxy hóa lycopene. Chất này giúp bảo vệ thận và duy trì hoạt động bình thường, ngăn ngừa một số loại ung thư.

Ớt chuông đỏ
Ớt chuông đỏ chứa ít kali, nhiều vitamin giúp kháng viêm, bảo vệ thận và duy trì hoạt động bình thường
  • Bắp cải

Bắp cải giàu phytochemical, giúp loại bỏ những gốc tự do có hại trong cơ thể. Bổ sung vào chế độ ăn uống mỗi ngày có thể giúp phòng ngừa và điều trị rối loạn chức năng thận, bệnh tim mạch và ung thư.

  • Quả bơ

Quả bơ giúp cung cấp nguồn năng lượng dồi dào với hàm lượng axit béo không no, vitamin và các khoáng chất. Khi bổ sung giúp cơ thể được phục hồi, giảm mệt mỏi, cải thiện chức năng thận và góp phần đẩy nhanh tốc độ chữa lành.

Ngoài ra loại quả này còn giúp làm giảm hàm lượng triglyceride và cholesterol trong máu. Từ đó giúp giảm áp lực lên thận, ngăn bệnh thận tiến triển và bảo vệ tim.

2. Cá béo

Nếu chưa biết thận yếu nên ăn gì và kiêng gì, người bệnh có thể thêm cá béo vào chế độ ăn uống mỗi ngày. Đây là một nguồn bổ sung protein và axit béo omega-3. Omega-3 là một loại axit béo không bão hòa đa (PUFA), có lợi cho việc giảm viêm, chống ung thư, loại bỏ gốc tự do, ngăn ngừa bệnh tim.

Hơn nữa loại axit béo này còn có tác dụng bảo vệ thận, giảm cholesterol LDL, phục hồi tổn thương và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh thận (đã được chứng minh).

Axit béo omage-3 thường có nhiều trong những loại loại cá béo gồm cá hồi, cá trích, cá thu… Người bệnh cũng có thể bổ sung omega-3 bằng dầu gan cá tuyết, hạnh nhân, trứng cá muối…

Bên cạnh axit béo omage-3, bổ sung protein từ cá béo giúp chống mệt mỏi, tăng tốc độ chữa lành và cải thiện sức khỏe tổng thể cho người bệnh.

3. Các loại hạt

Theo các chuyên gia, những người bị thận yếu nên thường xuyên thêm hạt bí ngô vào chế độ ăn uống. Loại hạt này chứa nhiều chất xơ, kẽm, vitamin E, chất sắt, đồng và protein. Khi bổ sung, các thành phần dinh dưỡng giúp cải thiện chức năng thận, giảm nguy cơ sỏi bàng quang và tốt cho quá trình phục hồi cơ thể.

Tuy nhiên hạt bí ngô chứa nhiều phốt pho. Vì vậy người bệnh cần tránh ăn nhiều để không làm tăng nồng độ kali trong cơ thể.

Bên cạnh hạt bí ngô, một số loại hạt dưới đây cũng rất tốt cho bệnh nhân mắc chứng thận yếu:

  • Hạnh nhân
  • Hạt mắc ca
  • Hạt điều
  • Óc chó…

4. Thực phẩm giàu vitamin C

Thực phẩm giàu vitamin C có thể giúp giải đáp người bị thận yếu nên ăn gì và kiêng gì. Đây là một loại vitamin rất tốt cho sức khỏe tổng thể, có đặc tính chống oxy hóa. Thường xuyên ăn thực phẩm giàu vitamin C giúp chống viêm, ngăn tổn thương tiến triển, thúc đẩy quá trình chữa lành, giảm đau.

Ngoài ra vitamin C còn có tác dụng nâng cao sức khỏe tổng thể, cải thiện sức đề kháng và hệ miễn dịch mạnh mẽ hơn. Loại vitamin này cũng giúp chống mệt mỏi, duy trì độ pH bên trong cơ thể của bạn.

Thực phẩm giàu vitamin C
Thực phẩm giàu vitamin C có tác dụng cải thiện sức khỏe, ngăn tổn thương tiến triển, thúc đẩy quá trình chữa lành

Những loại thực phẩm giàu vitamin C gồm:

  • Ớt chuông 
  • Quả kiwi
  • Những loại quả mọng
  • Bông cảnh xanh
  • Đu đủ
  • Dưa lưới vàng
  • Súp lơ trắng
  • Dâu tây
  • Những loại hoa quả thuộc họ cam quýt
  • Khoai tây…

5. Tỏi – Thực phẩm chống viêm nhiễm ở thận

Tỏi có mùi hăng, vị cay nhẹ, có dược tính mạnh, thường được thêm vào những món ăn để tăng hương vị. Đối với những người bị thận yếu, dùng nước ép tỏi hoặc ăn sống 1 – 2 tép tỏi mỗi ngày có thể bổ sung metformin tự nhiên. Đây là một loại thuốc kê đơn cho bệnh nhân bị tiểu đường, giúp làm giảm đường huyết và bảo vệ thận.

Ngoài ra hoạt chất allicin trong tỏi là một chất chống viêm mạnh, có khả năng ức chế những tác nhân gây viêm nhiễm trong thận, chẳng hạn như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và nấm. Nhờ đó loại gia vị này có thể giúp phòng ngừa viêm nhiễm ở thận và thúc đẩy quá trình chữa lành.

Chính vì thế bệnh nhân bị tiểu đường và thận yếu do bệnh tiểu đường nên thêm tỏi vào chế độ ăn uống mỗi ngày để cải thiện tình trạng.

6. Thức ăn lỏng, nhiều nước

Hãy uống đủ 1,5 – 2 lít nước lọc mỗi ngày, kết hợp ăn thức ăn lỏng. Điều này giúp tăng quá trình đào thải độc tố và chất cặn bã ra ngoài cơ thể. Đồng thời giúp thanh nhiệt, giảm áp lực lên thận, tránh tích tụ những chất thải khi thận tổn thương.

Người bệnh lưu ý uống đủ nước dựa vào hoạt động hàng ngày và tình trạng của thận. Không nên uống quá đà để tránh gây tình trạng tích nước và nhiều vấn đề khác.

7. Dầu ô liu

Những người bị thận yếu có thể sử dụng dầu ô liu thay thế cho dầu / mỡ động vật. Loại dầu này là nguồn cung cấp chất béo có lợi, đa phần là chất béo không bão hòa (axit oleic). Khi dùng có thể giúp kháng viêm, giảm phù nề, tăng tốc độ điều trị tổn thương và phục hồi chức năng thận.

Ngoài ra dầu ô liu không chứa phốt pho. Thêm dầu ô liu vào chế độ ăn uống có thể phòng ngừa được tình trạng rối loạn phốt pho và tăng kali do suy giảm chức năng thận. Các nghiên cứu cho thấy dầu ô liu cũng rất tốt cho những bệnh nhân bị thận yếu cần kiểm soát cân nặng.

Dầu ô liu
Dầu ô liu là nguồn cung cấp chất béo có lợi, tốt cho người bị thận yếu cần kiểm soát cân nặng

8. Lòng trắng trứng gà

Bệnh nhân bị thận yếu nên bổ sung một lượng đạm vừa đủ để đảm bảo quá trình chữa lành diễn ra suôn sẻ, phục hồi cơ thể, tăng khả năng tập trung và chống mệt mỏi. Không nên ăn nhiều đạm để tránh tăng áp lực và khiến thận hoạt động nhiều hơn.

Trong khi đó lòng trắng trứng gà có thể giúp người bệnh bổ sung một lượng đạm vừa phải, giúp duy trì sức khỏe và những hoạt động thường ngày. Hơn nữa hàm lượng protein trong loại thực phẩm này có chứa đầy đủ 9 loại axit amin với hàm lượng cần thiết. Khi dùng có thể giúp duy trì sức khỏe tổng thể của bạn.

Ngoài ra lòng trắng trứng còn chứa các vitamin và khoáng chất rất tốt cho sức khỏe tổng thể. Chẳng hạn như vitamin B12 (cobalamin) và vitamin B2 (riboflavin).

9. Các loại đậu

Bệnh nhân bị thận yếu được khuyên ăn các loại đậu để thay thế cho đạm động vật. Các nghiên cứu cho thấy đậu Hà Lan, đậu đỏ, đầu xanh, đậu nành… là nguồn đạm thực vật lành mạnh, giúp cung cấp protein và những thành phần dinh dưỡng cần thiết cho quá trình phục hồi cơ thể, chống mệt mỏi mà không làm tổn thương thận.

Ngoài ra những hợp chất thực vật và acid amin trong các loại đậu có tác dụng thanh lọc cơ thể, tăng khả năng thải độc, giảm cholesterol xấu và loại trừ các gốc tự do.

10. Thực phẩm giàu canxi và vitamin D

Thận yếu gây rối loạn trao đổi chất và mất cân bằng khoáng chất. Điều này có thể dẫn đến sự suy giảm nồng độ canxi khiến xương yếu, loãng xương và gây ra nhiều vấn đề khác.

Tuy nhiên việc bổ sung canxi và vitamin D từ chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp chống rối loạn canxi, ổn định nồng độ canxi cần thiết. Từ đó duy trì hệ xương chắc khỏe.

Thực phẩm giàu canxi và vitamin D
Thực phẩm giàu canxi và vitamin D nên được thêm vào chế độ ăn uống để chống rối loạn canxi

Khi được bổ sung đồng thời với canxi, vitamin D giúp cải thiện khả năng và tốc độ hấp thu canxi của cơ thể. Đồng thời cải thiện chức năng của hệ miễn dịch.

Thận yếu kiêng ăn gì để phục hồi nhanh?

Để tránh ảnh hưởng đến quá trình phục hồi và tăng tốc độ tổn thương thận, người bệnh nên kiêng một vài loại thực phẩm, thức uống không tốt cho thận. Cụ thể như:

1. Thực phẩm chứa nhiều muối

Những người bị thận yếu nên lựa chọn thức ăn có ít natri (muối). Ăn quá nhiều muối có thể gây khát nước và khiến cơ thể giữ nước. Từ đó làm tăng phù nề và tăng huyết áp. Hơn nữa ăn nhiều muối khiến tim và thận của bạn hoạt động nhiều hơn, làm tổn thương những cơ quan này.

Để ngăn ngừa, người bệnh nên hạn chế lượng natri được đưa vào cơ thể. Ăn ít hơn 2,3g natri mỗi ngày đủ để duy trì mức độ lành mạnh và hoạt động trong cơ thể của bạn. Tốt nhất nên kiểm tra bảng thành phần trước khi mua thực phẩm chế biến sẵn, ưu tiên nấu ăn tại nhà.

2. Thức ăn chứa nhiều đường

Khi khỏe mạnh, thận tham gia vào quá trình lọc máu, cân bằng chất điện giải và bài tiết nước tiểu. Cơ quan này làm việc tích cực giúp các chất thải được loại bỏ qua nước tiểu, bao gồm cả lượng đường dư thừa.

Khi thận yếu đi, quá trình đào thải không được đảm bảo, tăng đường huyết dẫn đến tiểu đường và tổn thương thận. Hơn nữa việc hoạt động với hiệu suất cao để đào thải đường qua nước tiểu sẽ khiến thận bị tổn thương nhiều hơn.

Các nghiên cứu cho thấy, các thực phẩm chứa nhiều đường cũng có khả năng kích thích phản ứng viêm trong cơ thể. Việc tiêu thụ nhiều sẽ làm tăng mức độ tổn thương và gây viêm cầu thận.

3. Thực phẩm giàu đạm

Không nên bổ sung quá nhiều đạm từ chế độ ăn uống mỗi ngày. Bởi điều này có thể khiến thận hoạt động với tầng suất cao để đào thải, tăng áp lực lên thận và làm suy yếu chức năng của cơ quan này.

Khi tiêu thụ quá nhiều đạm, chất này sẽ chuyên hóa thành creatinin, acid uric, ure… Chúng lắng đọng trong nước tiểu, tăng cao trong máu, tăng áp lực và làm tổn thương thận do cần hoạt động nhiều để bài tiết.

Không nên bổ sung quá nhiều đạm
Không nên bổ sung quá nhiều đạm để tránh làm tăng áp lực lên thận và suy yếu chức năng

4. Thực phẩm giàu photpho và kali

Chức năng lọc photpho và kali bị suy giảm khi thận yếu đi. Vì vậy bổ sung nhiều photpho và kali có thể khiến thận quá tải và gây ra sự tích tụ của cả hai thành phần này.

Kali thường có nhiều trong khoai tây, mơ, cam, chuối, trái cây sấy khô và nhiều loại thực phẩm khác. Trong khi đó photpho thường có nhiều trong phô mai, nước ngọt có ga, bia, bơ đậu phộng và sôcôla.

5. Thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo

Thận yếu nên hạn chế ăn những loại thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo kém lành mạnh. Bởi nhóm thực phẩm này có thể làm tăng nồng độ cholesterol trong máu và khiến thận phải làm việc nhiều hơn. Ngoài ra thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo còn làm ảnh hưởng đến hệ tim mạch và làm tăng huyết áp.

7. Rượu bia

Không chỉ gây hại cho gan, rượu bia còn gây hại cho thận, làm nặng hơn mức độ tổn thương và suy giảm chức năng ở cơ quan này. Bởi hàm lượng cồn, acid acetic, methanol, aldehyde… trong thức uống này có thể làm tăng nồng độ acid lactic được sản xuất.

Khi acid lactic dư thừa, thận buộc phải ưu tiên đào thải chất này ra khỏi cơ thể. Từ đó khiến nồng độ acid uric tăng cao và lắng đọng trong những ống thận. Cuối cùng gây suy giảm chức năng thận.

Rượu bia
Không uống rượu bia để tránh quá tải ở thận, nồng độ acid uric tăng cao và lắng đọng trong cơ thể

Những thông tin nêu trên giúp giải đáp “Người bị thận yếu nên ăn gì, kiêng gì giúp cơ thể khỏe mạnh?”. Nhìn chung bệnh nhân bị suy thận nên ăn uống cân bằng, uống nhiều nước, tăng cường bổ sung omega-3, vitamin và khoáng chất từ những thực phẩm lành mạnh. Ngoài ra nên kiêng một số loại thực phẩm để tránh bệnh lý thêm nghiêm trọng.

Tham khảo thêm:

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

cta-mobile-app cta-mobile-app
Zalo
Messenger