14 Bài thuốc điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y hiệu quả

Bài thuốc điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y chứa những vị thuốc có khả năng phục hồi chức năng thận, giảm phù nề và điều trị căng nguyên. So với thuốc Tây, thuốc Đông y có độ lành tính cao hơn, hạn chế kháng thuốc. Tuy nhiên người bệnh cần sử dụng lâu dài để đạt hiệu quả tối đa.

Tổng quan về hội chứng thận hư

Hội chứng thận hư là sự rối loạn và tổn thương ở thận dẫn đến những triệu chứng nghiêm trọng. Trong đó số lượng protein bị đào thải vượt mức bình thường, phù nề (thường gặp ở tay, chân, mặt), tăng lipid máu. Ngoài ra người bênh còn có cơ thể suy nhược, mệt mỏi, kém ăn, hạ albumin máu và chậm lớn ở trẻ nhỏ.

Bệnh lý này thường liên quan đến những tổn thương trong thận (như bệnh cầu thận thay đổi tối thiểu, xơ hóa cầu thận giai đoạn khu trú, viêm cầu thận màng…), còn được gọi là nguyên nhân nguyên phát.

Hội chứng thận hư cũng có thể xảy ra do những bệnh lý không liên quan đến thận (nguyên nhân thứ phát). Cụ thể như: Tiểu đường, các rối loạn di truyền, bệnh lý tự miễn, ung thư…

Theo các chuyên gia, hội chứng thận hư không được điều trị có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Chẳng hạn như: Suy dinh dưỡng do thiếu protein, thiếu máu, cục máu đông, huyết áp cao, tổn thương thận cấp tính, suy thận mãn tính… 

Bệnh nhân chủ yếu được điều trị bằng thuốc Tây kết hợp điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống giúp kiểm soát bệnh. Nhiều trường hợp có đáp ứng với thuốc Đông y và được điều trị khỏi.

Hội chứng thận hư theo quan niệm Đông y

Thận tàng tinh, tinh hóa thành khí sau đó phân tán toàn thân giúp các tạng (đặc biệt là tạng thận) được nuôi dưỡng và duy trì hoạt động bình thường. Mặt khác thận tinh tán thành thận khí trong khi thận khí ngưng tụ thành thận tinh. Điều này tạo thành một vòng tuần hoàn liên tục.

Trong cơ thể người, thận tinh và thận khí tồn tại song song và chuyển hóa lẫn nhau. Quá trình này được duy trì để đảm bảo mọi hoạt động sinh lý. Ở những người khỏe mạnh, tinh khí tàng trữ ở thận và sung túc.

Hội chứng thận hư xảy ra khi tinh khí ở tạng thận bị suy giảm dẫn đến thiếu hụt. Điều này khiến thận tinh và thận khí không thể chuyển hóa lẫn nhau, khiến chức năng thận suy giảm. Cuối cùng đến hội chứng thận hư, gây ra nhiều bệnh lý và triệu chứng khác.

Theo quan niệm Đông y, có hai nguyên nhân gây ra vấn đề ở tạng thận và dẫn đến hội chứng thận hư, bao gồm:

• Ngoại cảm phong tà thủy thấp: Ngoại cảm thấp xảy ra khi nước ngấm bên trong lâu ngày khiến tỳ dương bị tổn thương, người bệnh lo nghĩ quá độ và ăn uống không điều độ. Ngoại cảm phong tà phạm phế khiến thủy đạo không thông điều, mất điều hòa. Điều này cản trở thủy dịch xuống bàng quang. Từ đó gây tràn ra thủy thũng.
• Nội thương, hư lao: Người bệnh ăn uống không điều hòa, thường xuyên đói no bất thường khiến tỳ khí bị tổn thương, cơ thể mệt mỏi và ảnh hưởng đến công năng khí hóa của thận.

Hội chững thận hư được chi làm 2 thể. Bao gồm:

• Tỳ dương hư: Người bệnh có dấu hiệu ăn uống kém, phù to hai chi dưới, hông bụng chướng, ấn lóm, sắc mặt vàng, tay chân lạnh, cơ thể mệt mỏi, tiểu tiện ít…
• Thận dương hư: Người bệnh bị phù toàn thân, phù nghiêm trọng hơn ở lưng xuống chi, tứ chi lạnh, cơ thể mệt mỏi, đau lưng, mỏi gối…

Khi điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y, cần dựa vào thể bệnh và mức độ nghiêm trọng để có hướng điều trị và những bài thuốc thích hợp.

14 bài thuốc điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y

Bài thuốc Đông y chứa những vị thuốc có tác dụng bồi bổ cơ thể, phục hồi tạng thận, tâm tư thanh nhiệt và ích khí tiện. Từ đó giúp khí huyết được điều hòa và lưu thông tốt hơn, khắc phục nguyên nhân và những triệu chứng của hội chứng thận hư.

Dưới đây là những bài thuốc điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y hiệu quả nhất:

1. Điều trị hội chứng thận hư thời kỳ đầu bằng Đông y

Trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể được điều trị hội chứng thận dương hư với Hoàng cẩm, Địa cốt bì, Hoàng kỳ, Đảng sâm cùng nhiều vị thuốc khác. Bài thuốc này có tác dụng tư âm thanh nhiệt và ích khí tiện. Kiên trì sử dụng có thể giúp kiểm soát nhanh những triệu chứng của bệnh.

Thành phần:

• 15 gram Xa tiền tử
• 15 gram Sài hồ
• 15 gram Phục linh
• 15 gram Mạch đông
• 20 gram Địa cốt bì
• 20 gram Hoàng cầm
• 50 gram Đảng sâm
• 50 gram Hoàng kỳ
• 5 gram Cam thảo

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc
• Sắc thuốc với 800ml, để thuốc cạn còn 1/2 lượng ban đầu
• Chắc lấy nước thuốc, bỏ bã
• Chia nước thuốc thành 3 phần, uống hết trong ngày. Lưu ý hâm nóng trước khi uống
• Mỗi ngày uống 1 thang, kiên trì trong 3 tháng.

2. Bài thuốc Tỳ Thận song bổ thang

Tỳ Thận song bổ thang được dùng trong điều trị hội chứng thận hư chưa tiến triển nặng, trong thời kỳ không phù thũng, tăng protein trong nước tiểu và kéo dài không khỏi. Bài thuốc này có 2 tác dụng chính gồm thanh hóa thấp nhiệt và tỳ thận song bổ.

Nguyên liệu:

• 24 gram Hoàng kỳ
• 18 gram Đảng sâm
• 18 gram Sinh địa
• 18 gram Thục địa
• 12 gram Phục linh
• 12 gram Bạch truật
• 15 gram Thỏ ty tử
• 15 gram Sơn dược
• 24 gram Khiếm thực
• 24 gram Kim anh tử
• 12 gram Sa tiền tử
• 12 gram Trạch tả
• 10 gram Trần bì
• 10 gram Địa long

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc đã chuẩn bị
• Sắc thuốc trong 1 giờ với lửa nhỏ
• Sắc lại 30 phút, lưu ý sắc liền 3 nước
• Lấy 400ml nước thuốc, chia thành 2 phần, uống ấm sau bữa ăn sáng và tối
• Mỗi ngày uống 1 thang.

3. Điều trị hội chứng thận hư lâu ngày không khỏi bằng Đông y

Bài thuốc điều trị hội chứng thận hư lâu ngày chứa Phục linh, Hoàng kỳ, Xa tiền tử, Sinh khương cùng nhiều vị thuốc khác. Bài thuốc này có tác dụng khắc phục hội chứng thận hư tiến triển, lâu ngày không khỏi và tỳ thận dương hư phù thũng.

Triệu chứng

• Phù toàn thân, phù to hai chi dưới
• Ăn uống kém
• Hông bụng chướng, ấn lóm
• Sắc mặt trắng không sáng trạch
• Lưỡi mập chất nhạt có dấu răng
• Rêu lưỡi trắng
• Tay chân lạnh
• Cơ thể mệt mỏi
• Tiểu tiện ít
• Mạch trì hoãn vô lực

Nguyên liệu:

• 15 gram Phục linh
• 15 gram Hoàng kỳ
• 15 gram Xa tiền tử
• 10 gram Bạch trạch
• 10 gram Ngưu tất
• 10 gram Quế chi
• 10 gram Sơn thù nhục
• 10 gram Đảng sâm
• 10 gram Trạch tả
• 10 gram Trần bì
• 10 gram Đại phúc bì
• 6 gram Cam thảo
• 6 gram Phụ tử
• 5 trái Táo
• 3 lát Sinh khương

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc
• Sắc thuốc uống mỗi ngày 1 thang
• Chia nước thuốc thành 3 phần, uống hết trong ngày, uống nóng
• Kiên trì trong 3 tháng sẽ nhận thấy hiệu quả rõ rệt.

4. Bài thuốc Thủ ô Thai bàn

Bài thuốc Thủ ô Thai bàn là bài thuốc điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y có độ an toàn cao, phù hợp với những bệnh nhân có triệu chứng nặng và viêm thận. Thuốc có tác dụng giảm phù nề, điều trị hội chứng thận hư và viêm thận mạn tính.

Nguyên liệu:

• Sơn dược
• Thái tử sâm
• Hoàng kì
• Thủ ô
• Cam thảo
• Thai bàn
• Liều lượng các vị thuốc bằng nhau.

Cách thực hiện:

• Làm sạch và để ráo các vị thuốc
• Nghiền nhỏ, bảo quản trong lọ thủy tinh
• Khi cần, lấy 3 gram thuốc uống với 1 cốc nước ấm
• Mỗi ngày uống 2 – 3 lần.

5. Bài thuốc Ích Thận kiện Tỳ thang

Bài thuốc Ích Thận kiện Tỳ thang được dùng trong điều trị hội chứng thận hư và viêm thận mạn tính lâu ngày. Bài thuốc này là sự kết hợp của những vị thuốc giúp lợi thấp tiêu thũng và ích thận kiện tỳ.

Nguyên liệu:

• 9 gram Đảng sâm
• 9 gram Sao sơn dược
• 9 gram Sao bạch truật
• 12 gram Hoàng kỳ
• 4 gram Cam thảo
• 9 gram Trạch tả
• 9 gram Phục linh
• 9 gram Thạch vi
• 9 gram Dã sơn tra
• 9 gram Chế phù nhục
• 9 gram Đan sâm

Cách thực hiện:

• Làm sạch các vị thuốc
• Cho thuốc vào ấm với 3 bát nước
• Sắc uống
• Mỗi ngày uống 1 thang.

6. Bài thuốc Ngọc mễ tu

Bài thuốc Ngọc mễ tu được dùng trong điều trị hội chứng thận hư do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bài thuốc có tác dụng bồi bổ tạng thận, điều trị hội chứng thận hư, chống mệt mỏi và giảm phù nề.

Nguyên liệu:

• 12 gram Ý dĩ nhân
• 15 gram Mao căn
• 30 gram Ngọc mễ tu
• 9 gram Xa tiền thảo
• 9 gram Cúc hoa
• 9 gram Đông qua bì
• 9 gram Hạ khô thảo
• 6 gram Thương truật
• 6 gram Đại phúc bì
• 6 gram Phục linh bì

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc và sắc uống
• Mỗi ngày uống 1 thang, kiên trì từ 2 – 3 tháng.

7. Bài thuốc Tô thiền lục vị địa hoàng thang

Bài thuốc Tô thiền lục vị địa hoàng thang có thể dùng trong điều trị hội chứng thận hư do nhiều nguyên nhân và nhiều thể bệnh. Bài thuốc này có hai tác dụng chính gồm hoạt huyết lợi thủy và tuyên phế ích thận. Khi dùng có thể giúp giảm nhanh những triệu chứng của bệnh.

Nguyên liệu:

• 6 gram Tử tô diệp
• 3 gram Thiền y
• 9 gram Sơn thù
• 15 gram Hoàng kỳ
• 18 gram Thục địa
• 10 gram Trạch tả
• 18 gram Sơn dược
• 5 hạt Đào nhân
• 9 gram Đan bì
• 12 gram Ngọc mễ tu
• 10 gram Ích mẫu thảo

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc
• Sắc thuốc với 4 bát nước còn 2 bát thuốc
• Chia thành 2 – 3 lần uống trong ngày, uống ấm và lúc bụng đói
• Mỗi ngày uống 1 thang thuốc. Kiên trì áp dụng sẽ thấy những triệu chứng thuyên giảm rõ rệt.

8. Điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y với Khiếm thực

Bài thuốc này có tác dụng điều trị hội chứng thận hư và giảm nhẹ các triệu chứng. Khiếm thực kết hợp với những vị thuốc khác có tác dụng bồi bổ thận can, bổ trung, làm sáng mắt, điều trị đau thắt lưng đầu gối và đi tiểu nhiều lần.

Nguyên liệu:

• 30 gram Khiếm thực
• 20 gram Thỏ ty tử
• 20 gram Hoàng kỳ
• 15 gram Bách hợp
• 15 gram Hoàng tinh
• 15 gram Kim anh tử
• 15 gram Sơn dược
• 15 gram Phục linh
• 15 gram Bạch truật

Cách thực hiện:

• Rửa sạch và sắc uống
• Mỗi ngày uống 1 thang, chia nước thuốc thành 3 lần uống trong ngày
• Kiên trì cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.

9. Bài thuốc Ngân kiều tán gia giảm

Bài thuốc Ngân kiều tán gia giảm điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y chủ yếu chứa những vị thuốc có tác dụng sơ phong thanh nhiệt. Bài thuốc này được dùng cho bệnh nhân bị hội chứng thận hư giai đoạn cấp tính với thể Phong nhiệt nhiễu lạc.

Nguyên liệu:

• 20 gram ngư tinh thảo
• 20 gram Bạch mao căng
• 15 gram Huyền sâm
• 15 gram Ngân hoa
• 10 gram Liên kiều

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc
• Sắc thuốc với 3 bát nước còn 1 bát thuốc
• Lọc lấy nước thuốc, chia nước thuốc thành 3 lần uống trong ngày
• Mỗi ngày uống 1 thang. Kiên trì cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm.

10. Bài thuốc Tiểu kế ẩm tử gia vị

Người bệnh cần sử dụng những bài thuốc có tác dụng lương huyết chỉ huyết, thanh nhiệt lợi thấp để điều trị hội chứng thận hư giai đoạn cấp tính, thể hạ tiêu thấp nhiệt. Trong đó bài thuốc Tiểu kế ẩm tử gia vị có thể mang đến lợi ích này.

Nguyên liệu:

• 15 gram Ngẫu tiết (củ sen)
• 9 gram Bồ hoàng
• 9 gram Mộc thông
• 9 gram Chi tử sao đen
• 9 gram Đương quy
• 15 gram Sinh địa hoàng
• 15 gram Bông mã đề
• 12 gram Đạm trúc diệp
• 5 gram Cam thảo
• 15 gram Nhân trần
• 15 gram Thạch vĩ
• 15 gram Biển súc

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc
• Sắc thuốc với 600ml nước
• Sắc nhỏ lửa để thu về nước thuốc cô đặc (khoảng 1/2 lượng thuốc ban đầu)
• Lọc lấy nước thuốc, chia thành 3 lần uống trong ngày
• Mỗi ngày uống 1 thang.

11. Bài thuốc Phương đạo xích tán gia điều trị hội chứng thận hư

Phương Đạo xích tán gia là bài thuốc điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y cho những bệnh nhân đang trong giai đoạn cấp tính và có thể tâm hỏa cang thịnh. Bài thuốc này có tác dụng lương huyết chỉ huyết, thanh âm tả hoả. Từ đó giúp khắc phục tình trạng.

Nguyên liệu:

• 20 gram Hoạt thạch
• 6 gram Chi tử
• 15 gram Ngẫu tiết
• 9 gram Bồ hoàng
• 5 gram Cam thảo
• 8 gram Mộc thông
• 12 gram Trúc diệp
• 18 gram Sinh địa hoàng

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc
• Sắc uống, mỗi ngày 1 thang
• Sắc nhỏ lửa để thu về nước thuốc cô đặc
• Lọc bỏ bã, chia nước thuốc thành 2 – 3 phần và uống hết trong ngày
• Mỗi ngày uống 1 thang.

12. Bài thuốc Tri bá địa hoàng hoàn gia vị

Bài thuốc Tri bá địa hoàng hoàn gia vị thường được sử dụng trong giai đoạn mạn tính của hội chứng thận hư, thể âm hư hỏa vượng. Bài thuốc giúp tư dưỡng can thận, giảm mệt mỏi và lương huyết chỉ huyết.

Nguyên liệu:

• 20 gram Tiêu kế
• 20 gram Bạch mao căn
• 9 gram Trạch tả
• 9 gram Bạch linh
• 9 gram Đan bì
• 12 gram Hoài sơn
• 9 gram Sơn thù
• 18 gram Sinh địa
• 12 gram Hoàng bá
• 12 gram Tri mẫu

Cách thực hiện:

• Rửa sạch
• Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

13. Bài thuốc Quy tỳ thang gia giảm

Hội chứng thận hư phát triển đến giai đoạn mạn tính và có thể khí bất nhiếp huyết, cần thực hiện phép trị “ích khí nhiếp huyết”. Trong khi đó dùng bài thuốc Quy tỳ thang gia giảm có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh, ích khí nhiếp huyết.

Nguyên liệu:

• 12 gram Đẳng sâm
• 9 gram Bạch truật
• 9 gram Phục thần
• 9 gram Đương quy
• 9 gram Bạch thược
• 15 gram Hoàng kỳ
• 4 gram Viễn chí
• 9 gram Toan táo nhân
• 4 gram Mộc hương
• 15 gram A giao (sao phòng)
• 15 gram Địa du (sao đen)
• 6 gram Chích cam

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc, để ráo
• Cho thuốc vào ấm và sắc với 3 bát nước lọc
• Để lửa nhỏ, thuốc cạn còn 1 bát thì tắt bếp
• Lọc lấy nước thuốc và chia thành nhiều lần uống trong ngày
• Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

14. Bài thuốc Bổ dương hoàn ngũ thang gia giảm

Cần sử dụng phép trị là ích khí hoạt huyết cho những bệnh nhân mắc hội chứng thận hư tiến triển, giai đoạn mạn tính và có thể khí trệ huyết ứ. Trong Đông y, bài thuốc Bổ dương hoàn ngũ thang gia giảm có thể đáp ứng được yêu cầu.

Nguyên liệu:

• 12 gram Đẳng sâm
• 12 gram Hoài sơn
• 12 gram Khiếm thực
• 20 gram Hoàng kỳ
• 9 gram Bạch truật
• 9 gram Quy vĩ
• 9 gram Địa long
• 12 gram Xích thược
• 6 gram Xuyên khung
• 15 gram Đan sâm
• 20 gram Ích mẫu thảo

Cách thực hiện:

• Rửa sạch các vị thuốc
• Sắc thuốc trong 750ml với lửa nhỏ, chắt lấy nước thuốc đặc (khoảng 250ml)
• Chia thuốc thành nhiều lần uống trong ngày, uống ấm sau khi ăn 30 phút
• Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

Lưu ý khi điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y

Bài thuốc điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y chứa những vị thuốc lành tính và mang đến nhiều lợi ích. Hầu như những bài thuốc này không gây phản ứng phụ.

Tuy nhiên cần lựa chọn bài thuốc Đông y phù hợp với tình trạng và dùng đúng liều lượng. Tuyệt đối không lạm dụng để tránh gây ngộ độc. Ngoài ra không nên cắt giảm vị thuốc hoặc liều dùng để tránh ảnh hưởng đến hiệu quả.

Một số lưu ý khác:

• Hội chứng thận hư là một bệnh lý khó chữa. Vì vậy cần thăm khám kỹ lưỡng, dùng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ.
• Cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y. Không tự ý chẩn đoán và sử dụng thuốc. Ngoài ra nên tham khảo ý kiến bác sĩ / thầy thuốc để lựa chọn bài thuốc phù hợp.
• So với thuốc Tây điều trị hội chứng thận hư, những bài thuốc Đông y có tác dụng chậm hơn. Tuy nhiên kiên trì áp dụng có thể giúp khắc phục căn nguyên và mang đến hiệu quả điều trị rõ rệt.
• Nếu không cảm nhận hiệu quả sau 1 – 2 tháng điều trị bằng Đông y hoặc gặp bất thường trong quá trình điều trị, người bệnh cần ngừng sử dụng bài thuốc và hỏi ý kiến bác sĩ.
• Trong quá trình điều trị, người bệnh cần dành thời gian nghỉ ngơi và chú ý đến chế độ ăn uống. Cần hạn chế muối, thức ăn nhiều dầu mỡ và chất béo, rượu, thuốc lá. Nên bổ sung protein, chất béo lành mạnh omega-3, năng lượng, đầy đủ vitamin và khoáng chất để tăng khả năng kháng bệnh và giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng thận hư.

Không ít bài thuốc điều trị hội chứng thận hư bằng Đông y mang đến lợi ích, giúp khắc phục căn nguyên, phục hồi thận và giảm nhẹ triệu chứng. Tuy nhiên người bệnh cần lựa chọn bài thuốc phù hợp với tình trạng và thể bệnh. Nên thăm khám kỹ lưỡng và hỏi ý kiến thầy thuốc / bác sĩ chuyên khoa để được hổ trợ.

Tham khảo thêm:

• Truyền Albumin Trong Hội Chứng Thận Hư Và Lưu Ý Cần Biết
• Hội Chứng Thận Hư Kháng Thuốc Và Cách Điều Trị Tốt Nhất
• Phác Đồ Điều Trị Hội Chứng Thận Hư Bộ Y Tế (Mới Cập Nhật)
• Hội Chứng Thận Hư Nên Ăn Gì Để Đủ Albumin? Bác Sĩ Tư Vấn