Giải pháp châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm và lưu ý cần biết

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Lương Y Đỗ Minh Tuấn | Lĩnh vực khám chữa: Thoát vị đĩa đệm Nơi công tác Phòng Chẩn Trị YHCT Đỗ Minh Đường – Hà Nội

Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm là một phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc. Phương pháp này tác động vào những huyệt đạo bằng kim châm nhằm đả thông kinh mạch, giảm đau và co thắt cơ. Ngoài ra châm cứu còn có tác dụng thúc đẩy lưu thông máu, tăng tốc độ chữa lành tổn thương.

Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm
Tìm hiểu châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm, tác dụng, các kỹ thuật và những điều cần lưu ý

Tác dụng chữa thoát vị đĩa đệm của châm cứu

Châm cứu là một phương pháp chữa bệnh không dùng thuốc, có nguồn gốc từ Y học cổ truyền Trung Hoa. Phương pháp này sử dụng kim châm mỏng để châm vào một hoặc nhiều huyệt đạo tương ứng trên cơ thể. Từ đó giúp điều trị bệnh và giảm đau.

Không ít bệnh nhân lựa chọn châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm. Bệnh lý này là tình trạng thoát vị của nhân nhầy trong bao xơ và chèn ép thần kinh cột sống. Bệnh xảy ra khi bao xơ bị rách hoặc đĩa đệm nứt / vỡ do chấn thương và quá trình thoái hóa. 

Những tác động tiêu cực từ khối thoát vị khiến bệnh nhân đau đớn dữ dội. Mặt khác thoát vị đĩa đệm chèn dây thần kinh dẫn đến tình trạng tê bì, rối loạn cảm giác, yếu chi và hạn chế khả năng vận động. Trong khi đó châm cứu có thể giảm bớt tình trạng này.

Khi tác động vào những huyệt đạo tương ứng, phương pháp châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm có thể mang đến những lợi ích sau:

  • Khai thông khí huyết, tăng tốc độ chữa lành đĩa đệm và các mô bị thương
  • Kích thích quá trình sản sinh hormone Endorphin của cơ thể. Đây là một chất dẫn truyền trong não bộ, có khả năng tạo cảm giác hưng phấn và giảm đau
  • Giảm sưng
  • Giảm đau, bao gồm cả những cơn đau nhức nặng và đau mạn tính
  • Giảm cảm giác khó chịu và co thắt cơ
  • Đả thông kinh mạch
  • An thần
  • Phục hồi cảm giác và vận động cho bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm gây tê chân, cứng lưng, bị mất hoặc bị hạn chế khả năng vận động
  • Cải thiện chất lượng giấc ngủ
  • Điều hòa lại cân bằng âm dương
  • Bổ chính (tăng kinh khí giúp sớm đạt được hiệu quả điều trị)
  • Khu tà (loại trừ nguyên nhân gây bệnh)
  • Cải thiện chức năng tiêu hóa và làn da
  • Nâng cao hiệu quả khi chữa bệnh với thuốc.

Châm cứu chữa khỏi thoát vị đĩa đệm không?

Mặc dù mang đến nhiều lợi ích nhưng châm cứu không có khả năng điều trị dứt điểm bệnh thoát vị đĩa đệm. Phương pháp chỉ có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng và thúc đẩy chữa lành đĩa đệm bị thương. Châm cứu không thể can thiệp vào cấu trúc của cột sống.

Châm cứu có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng, ngăn bệnh tiến triển
Châm cứu có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng, ngăn bệnh tiến triển và thúc đẩy chữa lành tổn thương

Chính vì giới hạn về hiệu quả, phương pháp châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm chủ yếu được áp dụng để giảm đau và cải thiện chức năng vận động của bệnh nhân. Ngoài ra châm cứu thường có những rủi ro đi kèm. Người bệnh cần liên hệ bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn cụ thể.

Ai nên châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm?

Những người bị thoát vị đĩa đệm có thể châm cứu điều trị bệnh. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với những trường hợp sau:

  • Thoát vị đĩa đệm cột sống ở mức độ nhẹ và vừa
  • Đĩa đệm thoát vị gây đau nhức và ảnh hưởng đến chức năng vận động
  • Thoát vị đĩa đệm do thoái hóa cột sống
  • Có biến chứng viêm dây thần kinh, đau thần kinh tọa

Chống chỉ định

Không phải tất cả trường hợp thoát vị đĩa đệm đều phù hợp với liệu pháp châm cứu. Phương pháp này chống chỉ định với những trường hợp sau:

  • Những người cần hỗ trợ cấp cứu khẩn cấp
  • Có thể trạng và sức khỏe suy yếu
  • Thiếu máu
  • Có bệnh lý tim mạch
  • Có trạng thái hoặc tinh thần không ổn định
  • Cơ thể mệt mỏi do đói hoặc vừa lao động gắng sức
  • Vừa ăn quá no hoặc quá đói

Thận trọng, tuyệt đối không tự ý châm cứu cho những trường hợp sau:

  • Có bệnh lý về đông máu
  • Phụ nữ đang mang thai
  • Phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt
  • Mắc bệnh tiểu đường

Các kỹ thuật châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm

Trong điều trị thoát vị đĩa đệm, châm cứu có thể được thực hiện bằng nhiều kỹ thuật khác nhau. Dưới đây là những kỹ thuật phổ biến:

Điện châm
Điện châm thường được thực hiện để tăng hiệu quả của kỹ thuật châm cứu thông thường
  • Điện châm (châm cứu điện): Phương pháp này sử dụng dòng điện thích hợp để tác động vào những huyệt đạo tương ứng (thông qua các kim châm cứu). Từ đó kích thích sự vận hành của khí huyết và tăng hiệu quả giảm đau.
  • Thủy châm (tiêm thuốc vào huyệt): Khi thực hiện, một loại thuốc thích hợp (như vitamin B1, Adrenalin hoặc Coramin) sẽ được tiêm vào những huyệt đạo trên cơ thể (các huyệt tương ứng với bệnh lý và thể trạng của người bệnh). Điều này tạo ra một kích thích hóa học vừa mạnh vừa rộng lớn để tăng khả năng điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm. Đồng thời giúp giảm đau nhanh và cải thiện chức năng của những cơ quan.
  • Châm cứu kết hợp tinh dầu ngải cứu: Phương pháp này dẫn truyền tinh dầu ngải cứu vào cơ thể thông qua những kim châm. Với khả năng kháng viêm, tiêu sưng và giảm đau của ngải cứu, liệu pháp châm cứu kết hợp tinh dầu ngải cứu có thể mang đến hiệu quả cao.

Các huyệt được dùng khi châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm

Dưới đây là một số huyệt thường được sử dụng để châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm. Khi tác động vào những huyệt này, người bệnh có thể giảm nhanh cảm giác đau đớn, khó vận động và nhiều triệu chứng khác của bệnh.

  • Huyệt Thận du: Huyệt này được xác định ở gai đốt sống thắt lưng thứ 2 từ dưới lên, ngang qua khoảng 1,5 tấc. Tác dụng: Tăng cường sức mạnh cho vùng lưng dưới, giảm đau thắt lưng, giảm đầu gối yếu và lạnh, bổ thận dương.
  • Huyệt Can du: Vị trí của huyệt Can du được xác định ở dưới đốt sống thứ 9, đo ngang ra 1.5 tấc. Tác dụng: Làm mạnh cơ thể, điều hòa khí trệ, bổ tinh huyết và lợi can đởm.
  • Huyệt Đại trường du: Huyệt vị này được xác định ở gai đốt sống thứ 4 của cột sống, cách cột sống 1.5 tấc. Tác dụng: Tăng cường sức mạnh cho vùng thắt lưng và chân cho bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm, điều trị đau thắt lưng (cả mãn tính và cấp tính) và táo bón.
  • Huyệt Cách du: Huyệt Cách du có vị trí nằm ở dưới gai đốt sống thứ 9, đo ngang ra 1.5 tấc. Tác dụng: Thư giãn vùng ngực, bổ khí huyết, hòa vị khí và thanh huyết nhiệt.
  • Huyệt Giáp tích: Huyệt vị này có vị trí nằm cách mỗi đầu mỏm gai đốt sống 0.5 thốn (đo ngang ra hai bên). Mỗi bên lưng có 17 huyệt xếp theo hai hàng, từ mỏm gai đốt sống lưng thứ nhất ngang qua và kéo dài xuống mỏm gai đốt sống lưng thứ 5. Khi châm cứu, huyệt Giáp tích tương ứng sẽ được xác định thông qua đĩa đệm đang bị tổn thương. Tác dụng: Điều trị những bệnh lý mãn tính và đau do thoát vị đĩa đệm.
  • Huyệt Hoàn khiêu: Đây là huyệt thứ 30 của kinh Đởm, huyệt này nằm ở vùng mông. Khi nằm sấp và gấp chân vào mông, huyệt Hoàn khiêu nằm ngay tại vị trí chân chạm vào mông. Khi nằm nghiêng, vị trí huyệt ở 1/3 ngoài đoạn nối giữa khe xương cùng và mấu chuyển xương đùi. Tác dụng: Giảm đau nhức do thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, đau và viêm khớp háng, thông kinh lạc.
  • Huyệt Ủy trung: Huyệt vị này nằm ngay giữa lằn chỉ ngang nếp nhượng chân. Tác dụng: Điều trị hiệu quả những cơn đau nhức mỏi ở vùng thắt lưng.
  • A thị huyệt: Huyệt này không có vị trí nhất định. Nó được xác định bằng cách ấn vào chỗ đau. Chỗ đau nhất chính là A thị huyệt.
  • Huyệt Dương lăng tuyền: Vị trí của huyệt Dương lăng tuyền dưới đầu gối khoảng 1 tấc, ngay tại chỗ lõm phía ngoài của ống dẫn chân. Tác dụng: Thư giãn gân mạch, khu phong tà, thanh thấp nhiệt, chữa đau nhức cơ bắp, tê bì chân tay, khó vận động, chuột rút, liệt toàn thân, yếu cơ, co cứng cơ, đau thắt lưng, đau hông, đau vùng mạn sườn.
Huyệt Dương lăng tuyền
Tác động vào huyệt Dương lăng tuyền giúp giảm đau thắt lưng, đau hông, yếu cơ, co cứng cơ

Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm có đau không?

Phương pháp châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm có đau không còn phụ thuộc vào ngưỡng chịu đau của mỗi người và kích thước của kim châm. Những kim châm mảnh và nhỏ thường không gây đau. Hơn nữa việc châm qua da nhanh và dứt khoát có thể khiến người bệnh không có cảm giác gì.

Ở những trường hợp cần sử dụng kim châm lớn hơn, người bệnh chủ yếu có cảm giác nhói nhẹ khi châm qua da. Tuy nhiên cảm giác này sẽ nhanh chóng mất đi khi kim đã vào sâu và được cố định dưới da.

Không nên quá căng thẳng và lo lắng khi châm cứu. Bởi điều này có thể khiến các cơ co lại, tăng mức độ đau và tăng nguy cơ phát triển các biến chứng.

Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm trong bao lâu?

Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm diễn ra nhanh chóng. Quá trình này thường được thực hiện trong vòng 20 phút. Sau châm cứu, người bệnh sẽ có cảm giác thoải mái hơn với cơn đau thuyên giảm đáng kể.

Đối với bệnh thoát vị đĩa đệm, người bệnh có thể được điều trị từ 1 – 2 liệu trình hoặc lâu hơn tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng. Mỗi liệu trình thường kéo dài 15 ngày, châm cứu 1 lần/ ngày. Đối với những trường hợp có đáp ứng tốt, liệu trình chữa bệnh có thể được rút ngắn.

Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm thường diễn ra trong vòng 20 phút
Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm thường diễn ra trong vòng 20 phút/ buổi, liệu trình 15 buổi

Rủi ro khi châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm

Việc sử dụng kim châm tác động vào những huyệt đạo trên cơ thể có thể gây ra những triệu chứng bất thường hoặc tăng nguy cơ phát sinh rủi ro. Điều quan trọng là phải châm cứu đúng kỹ thuật, tác động đúng huyệt đạo và chỉ định đúng đối tượng.

Những biểu hiện bất thường sau khi châm cứu:

  • Đau nhói hoặc có cảm giác khó chịu. Triệu chứng này thường biến mất trong vòng 24 giờ sau khi châm cứu.
  • Vựng châm với các biểu hiện:
    • Hoa mắt
    • Khó chịu
    • Tay chân lạnh
    • Buồn nôn
    • Toát mồ hôi
    • Ngất
    • Trụy tim mạch
  • Nóng rát hoặc phỏng
  • Bầm tím. Chườm ấm có thể cải thiện vết bầm.
  • Chảy máu. Cầm máu ngay để tránh nhiễm trùng.

Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào, người bệnh nên liên hệ ngay với thầy thuốc hoặc bác sĩ chuyên khoa để nhanh chóng kiểm tra và tiến hành xử lý

Lưu ý khi chữa thoát vị đĩa đệm bằng châm cứu

Không thực hiện châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm cho những người thuộc nhóm chống chỉ định. Mặt khác phương pháp này chỉ được thực hiện sau khi thăm khám kỹ lưỡng, có chỉ định của thầy thuốc hoặc bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không tự ý châm cứu chữa bệnh để tránh phát sinh rủi ro.

Một số lưu ý khác giúp đảm bảo an toàn:

  • Châm cứu không có khả năng chữa khỏi bệnh thoát vị đĩa đệm. Phương pháp này chỉ giúp giảm triệu chứng và ngăn bệnh thêm nghiêm trọng.
  • Châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm chỉ được thực hiện bởi những thầy thuốc dày dặn kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, am hiểu về nguyệt đạo và những kỹ thuật châm cứu.
  • Châm cứu đúng kỹ thuật, kim châm cần phải tác động vào đúng huyệt vị tương ứng với bệnh lý và tình trạng sức khỏe. Xác định trước huyệt đạo và cách tốt nhất để tránh sai sót.
  • Không châm cứu tại nhà.
  • Nên nghỉ ngơi trước khi châm cứu từ 10 – 15 phút. Ngoài ra người bệnh nên giữ một tâm lý thoải mái, tránh lo lắng quá mức. Bởi cơ thể suy yếu và những rối loạn tâm trạng có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng vựng châm.
  • Không nên châm cứu khi mới ăn xong, đói hoặc quá no, cơ thể mệt mỏi, đang có sức khỏe suy yếu hoặc thần kinh nhạy cảm.
  • Tuyệt đối không tự ý châm cứu cho phụ nữ mang thai, trong thời kỳ kinh nguyệt, bệnh nhân bị đái tháo đường, bệnh lý đông máu, người có thần kinh nhạy cảm hoặc dễ xúc động. Hãy thông báo với thầy thuốc nếu có bất kỳ tình trạng sức khỏe nào.
  • Việc tác động vào một số huyệt đạo ở phụ nữ mang thai có thể gây sảy thai.
  • Thông báo ngay với bác sĩ nếu bị đau khi châm cứu, tê yếu, chảy máu hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Sau đó nhanh chóng xử lý để tránh phát sinh rủi ro.
  • Nên châm cứu đúng liệu trình. Không nên tự ý ngưng điều trị hoặc ngắt quãng.
  • Chỉ thực hiện châm cứu khi cần thiết, không lạm dụng phương pháp này trong điều trị thoát vị đĩa đệm. Bởi những huyệt vị và dây thần kinh có thể bị ảnh hưởng do do châm cứu thường xuyên.
Chỉ thực hiện châm cứu khi cần thiết
Chỉ thực hiện châm cứu khi cần thiết, có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và không lạm dụng

Nhìn chung châm cứu chữa thoát vị đĩa đệm có thể mang đến nhiều lợi ích cho quá trình phục hồi chức năng vận động, giảm đau và nhiều triệu chứng khó chịu khác. Tuy nhiên phương pháp này không có khả năng điều trị dứt điểm bệnh. Vì vậy người bệnh cần cân nhắc điều trị và kết hợp với những phương pháp chữa bệnh khác khi cần thiết.

Tham khảo thêm:

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

cta-mobile-app cta-mobile-app
Zalo
Messenger